SELÇUKLULAR’DA PSİKOLOJİK SAĞLIK HİZMETLERİ: KONYA BÎMARHÂNESİ ÖRNEĞİ

Genel iyilik hâli olarak nitelenebilecek sağlık, insan hayatının en merkezi ihtiyaçlarından biridir. Beden sağlığı ilk akla gelen sağlık alanı olarak görünse de psikolojik sağlık da bu cümledendir. Beden ve/veya ruh sağlığı bozulduğunda insanlar şifa ararlar ve tedavi için çeşitli kişi ve kurumlarda başvururlar. Bu hâli ile sağlıklı olma ihtiyacı kişisel olduğu kadar kamusal bir ihtiyaç alanına dönüşür. Nitekim eğitim ve güvenlik gibi sağlık da birçok ülke için hemen her yönü ile (iktisâdî, işgörenler, mekânlar v.b.) devletçe desteklenir ve hatta hizmetler ücretsiz biçimde sunulur. Bu şekilde devleti temsilen çeşitli kurumlar sağlık alanındaki sorumlulukları üstlenip icra ederler. 

Şu bir gerçek ki sağlık hizmetlerinin özellikle kamusal boyutu devleti şekillendiren iradenin insan felsefesiyle şekillenir. Hastaya, hastalığa ve sağlık hizmeti veren kurumlara bakış bu felsefeden etkilenir. Nitekim bunun en yakın ve en iyi örnekleri Covid-19 salgınında gözlenmiştir. Sözüm ona medenî olarak tanımlanan birçok ülkede huzurevleri sakinlerinin zaten yaşlı oldukları gerekçesi ile tedavileri yapılmamış ve bir bakıma ölüme terk edilmişlerdir. Konu tarihsel derinliği ile incelendiğinde medeniyetlerin beslendikleri insan felsefesinin psikolojik sağlık hizmetlerinin sistematiğini belirlediği de görülebilir. Söz gelimi psikolojik problemlerin bir sağlık problemi olarak görülüp görülmemesi buna örnek teşkil eder. Orta Çağ Avrupa’sında psikolojik sağlıkları bozulmuş kişilerin içlerine şeytan girmiş olduğu gerekçesi ile damgalandıkları, tedavileri bir yana bu gerekçe ile ağır şekilde cezalandırıldıkları (yakıldıkları) bilinmektedir.  

Devamını okumak için tıklayınız.