Page 254 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 5. Sayı

ve üslubu tahâret meselesine ilişkin Konevî’ye göre helâllerin insan psikolojisi
görüşlerinde de ortaya çıkar. Temizlik üzerinde olumlu etkileri vardır. Haramlar,
mevzusunda da Konevî’nin konuyla ilgili mekruhlar ve şüpheliler ise kötü ve kirletici
bütüncül bir yaklaşım sergilediği görülür. bir etkiye sahiptirler.
Nitekim onun temizlik meselesine dair Konevî, Efendimiz’in bir hadîsini şerh
hadîslerin beyanında zühd, verâ, kader, ederken çok yönlü, bütüncül bir bakış
rızık, helâl, haram gibi kavramlardan açısıyla çok kıymetli bir temizlik felsefesi
insanın varoluşsallığını ilgilendiren terimlere ve dünya görüşü oltaya koymaktadır.
kadar pek çok tasavvufî meseleyi iç içe Günümüz eğitimi ve psikolojisi, insanın
geçirdiği ve söz konusu terimleri birbiriyle hayatını zorlaştıran travmalardan ve
irtibatlandırarak ele aldığı görülür. farklı bağımlılıklardan kurtulabilmesi

Sûfîler insanın bâtınî temizliğini koruma için Konevî’nin ortaya koyduğu temizlik
konusunda iç çatışma yaşadığına, bazen felsefesinden nasıl istifade edebilir?
temizliğin muhafaza edildiğine bazen
de edilemediğine dikkat çekmişlerdir.
İstikamet üzere yapılan kulluğu temizlik, Kaynakça
kullukta eksik bırakılanları ise kirlilik sebebi Çakmaklıoğlu, Mustafa, İbadetlerin Mânevî
olarak görmüşlerdir.
Yorumları, İnsan Yayınları, İstanbul 2011.
Konevî’nin tahâret bahsinde yaptığı Demirli, Ekrem, Sadreddin Konevî, İsam
yorumları da ahlâk ve zühdle ilgili unsurlar Yayınları, İstanbul 2008.
içermektedir. Temizliğin tevhid ve ibadetle Demirli, Ekrem, Sadreddin Konevi’de Bilgi ve
ilişkisi ise Konevî’nin orijinalliği temizlik Varlık, İz Yay., İstanbul 2005.
hadîsini ele alırken yaptığı sistematik
ve kapsamlı yorumlardır. Bu sistemin Konevî, Sadreddin, Kırk Hadîs Şerhi-Şerh-i Hadîs-i
belirleyici özelliği varlık anlayışında ve Hz. Erbâîn, çev: Ekrem Demirli, İz Yay, İstanbul
Peygamber’in veciz ifade üslubundadır. 2002.
Temel yöntem olan zâhir-bâtın birlikteliği Konevi, Sadreddin, Kırk Hadîs Tercüme ve Şerhi,
ile yorumlanan, temizliğe devamın rızkın Tahkik veTercüme, haz. Hasan Kamil Yılmaz,
artmasına sebep olacağı hadîsinden çıkarılan Mebkam Belediyesi Kültür Yayınları, Konya
sonuca göre vehbî ve kesbî tahâret türleri 2009.
vardır. Tahâret istidatlara ve kesbe göre Konevî, Sadreddin, Tasavvuf Metafiziği, çev.
gerçekleşmektedir. Ekrem Demirli, İz Yay., 3. Baskı, İstanbul 2009.
Konevî’ye göre tevhid temizlik, şirk Tânevî, Mevlânâ Eşref Ali, Hadîslerle Tasavvuf,
necâsettir. Varlığa karşı Hakk’ın dışında çev. Halid Zaferullah Daudî-Ahmet Yıldırım,
başka bir ilgi ve sevgi necâsettir. İman İnsan Yay., İstanbul 2023.
ve ibadetler de temiz ve temizleyicidir.
Kötülükler mahv yoluyla Allah tarafından
affedilir, tebdîl yoluyla iyiliklere
çevrilmektedir.

252