Page 165 - Dârülmülk Konya Dergisi 2025 7. Sayı

ŞEYH EVHADÜDDİN-İ KİRMÂNÎ

MENÂKIBINDA SİRÂCEDDİN URMEVÎ 1

ZİBA HASHEMİ

Yirmi Dokuzuncu Hikâye 1 Medreseye yerleştikten bir iki gün sonra Şeyh
[Evhadüddin] ile görüşmeye gittim. Duymuş
Bu hikâye Kadı Sirâceddin’den-Allah’ın olduğum vasıflarının bin kat fazlasını şahit
rahmeti üzerine olsun- nakledilmektedir: oldum, kendisine olan istek ve inancım yüz
[Kadı Sirâceddin] şöyle dedi: misli arttı. Şeyh [Evhadüddin huzurundaki
kişilere karşı] tarif edilemeyecek kadar nazik
- Mısır’dan Rûm vilâyetine (Anadolu’ya) ve edepli davranıyordu. Hülasa muhabbeti
geldiğimde bütün arzu ve dileğim Şeyh bana öyle eser etti ki Şeyh’ten bir an dahi
[Evhadüddin] (r.a.) ile görüşme şerefine nail uzak kalamıyordum. İstisnasız her gün ikindi
olmaktı. Sultan Alâeddin Keykubad -Allah namazından sonra Şeyh’in huzuruna varıyor,
yüzünü ak etsin- zamanı idi. Mısır’dan ilim kendisinden istifade ediyordum. İkindi
ve fazilet ehli bir kimse geldi diye toplantı namazlarından sonra yakın müritlerinin (ashâb)
düzenlemişlerdi. Sultan beni izzet ve ikramla tamamına üç defa özel zikir yaptırmak Şeyh’in
karşıladı. Ferman ve menşur verilmesi için âdetiydi. Bunu ben de uyguluyor, akabinde ise
hangi şehrin kadılığını istediğimi sordu. Benim okuttuğu ilimler ve aktardığı faydalı bilgilerle
bütün isteğim ve arzum Şeyh [Evhadüddin] (fevâid) meşgul oluyordum. [Şeyh Evhadüddin]
ile görüşmekti. Şeyh ise Malatya’da ikamet tahkik ettiklerini ve dakik ilimleri anlatarak
ediyordu. O yüzden Malatya şehri [kadılığına (takrîr) açıklar (beyân), gece olunca da ben
talip olduğumu] söyledim.
medreseme dönerdim.
Sultan “Sana daha büyük makamlara, daha büyük Medresede, filozof (hakîm) olarak bilinen
şehirlere lâyıksın. Küçük bir şehir olmasına Cemâleddin el-Vâsitî adlı bir şahıs vardı.
rağmen neden Malatya ile yetindin?” diye sordu. Astroloji (hey’et), geometri (Uklîdis), mantık,
Ben de “Benim arzu ve dileğim Şeyh Evhadüddin felsefe, astronomi (nücûm) ve matematik
ile görüşmektir. Kendisi Malatya’da ikamet (riyâzî) ilimlerine gayet vakıftı. Medresede
ettiği için ben de o şehri seçtim.” şeklinde cevap olduğu için hergün çeşitli konuları tartışırdık.
verdim. [Böylece Malatya kadılığına atandığıma Bir gün bana, “Hergün ikindi namazından
dair] ferman ve menşur verildi. Malatya’ya varıp sonra nereye gidiyorsun?” diye sordu. Ben de
Cuma Mescidi karşısında bulunan medreseye Şeyh [Evhadüddin]’in yaşam tarzından, yüce
yerleştim; zira medresedeki öğretim [vazifesi] de hasletlerinden, makam ve mevkiinden, fazilet
bana verilmişti.
ve ilminden bahsettim. Adamın canı çok

1 Çeviride kullanılan Farsça metin: Menâkıb-ı Şeyh Evhadüddin-i Kirmânî, nşr. Bediüzzeman Firuzenfer (Tahran: Bongâh-i Tercüme ve

Neşr-i Kitab, 1347), 91-95.

163