Page 94 - Dârülmülk Konya Dergisi 2023 3. Sayı

tepe üzerinde birbirinden geniş aralıklarla Sultan II. Abdülhamid
ayrılmış dört büyük anıtın Selçuk sarayının Döneminde Konya’da İmar
kalıntıları, sekiz dilimli kubbesi ile tanınan Faaliyetleri
Alaeddin Keykubad Camii, bir Hıristiyan
kilisesinde kalmış saat kulesi ve nihayet Rum ve Konya Hükümet Konağı
Ermenilere ait çifte kilise olduğunu söyler. Konya eski Hükümet Konağı’nın 1868 yılında
18
21
Gerek Osmanlı padişahları gerekse devlet genişletilmesi gündeme gelir . 1870 yılında
adamlarının Mevlânâ dergâhının bakım ve mühendis Tahir ve Abdullah Şevki Efendilerin
22
onarımına verdiği önemi Selçuklu eserlerine planına göre yapılan onarımdan sonra
vermediği görülür. yeniden inşası talep edilen Konya Hükümet
Konağının yapımına Konya Valisi Sait Paşa
23
III. Selim’le başlayan ve II. Mahmud ile tarafından başlanmış (1883), vali Sururi Paşa
sağlam temellere oturtulan yenileşme ve tarafından ikmal edilmiştir (1887) . Bina
24
yaygın deyimle Batılılaşma hareketleri II. üç katlı, 30 odalı, içinde mescidi olan, giriş
Abdülmecid döneminde de devam etti. Ancak sahanlığı bölümü iki kemer açıklığı ikişer
tüm bu gelişmelerin şaha kalktığı dönem sütuna oturan cumbalı bir yapı idi.
ise II. Abdülhamid dönemidir. Bu devirde
dini, askeri, sivil, sanayi, eğitim, sağlık, adli
ve bayındırlık alanlar başta olmak üzere Konya Güherçile Fabrikası
ülke genelinde topyekûn bir imar faaliyeti
yürütülmüştür. Islah ve ihyanın yanı sıra 1631’den beri İstanbul’daki Baruthane için
Batılı anlamda yeni yapılaşmaların da yoğun Konya, Akşehir, Ilgın, Karapınar ve Aksaray
olduğu bu dönem Osmanlı’da bu anlamda gibi kazalarında güherçile imal edildiği
25
yapılaşmanın en fazla olduğu dönemdir. bilinmektedir . Serkis Bey’in ustabaşısı olduğu
eski güherçile fabrikası 1856 yılında geçirdiği
26
Tanzimat’la beraber Osmanlı’da bağımsız bir onarımdan sonra 1858 yılında bu sefer
yönetim binalarının kullanılması ve inşa şiddetli kıştan harap olan havuzlarının tamiri
edilmesine başlanıldı. Bu döneme kadar yapılır . Fabrika daha sonra 1880 yılında
27
atanan valiler eyalet merkezlerinde geçirdiği bir yangın sonrası 1882 yılında II.
kendilerine tahsis edilen veya kiralanan Abdülhamid’in emriyle yeniden inşa edilir .
28
konaklarda oturmuşlardır . Tanzimat’ın Güherçile Fabrikası, Konya’da Baruthane
19
modern şehir düzenlemesinde bir meydan adıyla bilinen semtte bulunmaktaydı. Bir
oluşturma amacıyla ya var olan doku içinde kalhane, yedi güherçile kazan ocağı, dört
bir çözüm arandı veya şehrin dışında yeni bir
alanın düzenlemesi yapılmıştır .
20
21 BOA., BEO., 3144/235740, H.04.08.1325/M.12 Eylül 1907.
22 BOA., C.DH., 58/2896, H. 03.07.1282/M. 22 Kasım 1865.
18 Clement Huart, Mevleviler Beldesi Konya, (Çev: Nezih Uzel), Tercüman 23 BOA., DH.MKT. 1332/76, H.24.09.1297/M. 30 Ağustos 1880.
1001 Temel Eser, İstanbul 1978, s.91 24 BOA., İ.ŞD., 73/4308, H.18.05.1302/M. 8 Mart 1885.
19 Musa Çadırcı, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve 25 BOA., C.AS., MAD.d. 8475, H. 18.04.1041/M.13 Kasım 1631
Ekonomik Yapıları, TTK.Yay., Ankara 1991,
s.17. 26 BOA., İ.DH., 180/9833, H. 20.10.1264/M.19 Eylül 1848.
20 Nurcan Yazıcı Metin, Devlet Kapısı, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2019, 27 BOA. A. MKT. MHM., 145/4, H.26.03.1275/M. 8 Kasım 1858.
s.21. 28 BOA., İ.DH., 870/69559, H. 11.02.1300/M.22 Aralık 1882.

93