Page 147 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 6. Sayı
P. 147

ALİ ŞİR NEVÂYÎ’DE TASAVVUF VE


             MEVLÂNÂ






             VAHİT TÜRK







             Türk kültür tarihinin önde gelen, çok       girmiş, bütün eserleri bir araya getirilerek
             değişik alanlarda pek çok eser ortaya       külliyatlar oluşturulmuş, eserlerinin okunup
             koymuş, üst düzey görevlerde bulunmuş       anlaşılması için sözlükler yazılmıştır.
             devlet adamı, büyük hayırsever, düşünür,    Ali Şir Nevâyî; Türk edebiyatında ilk hamse
             bilgin, sanat ve sanatçı hamisi, eğitimci, şair   (beş mesnevilik toplam) sahibi, hamse
             ve yazarlarından biri olan Ali Şir Nevâyî,   dışında da iki mesnevinin şairi, Türkçe ilk
             1441 yılında bugün Afganistan sınırları     şairler tezkiresi sahibi, edebiyat bilimiyle
             içinde yer alan ve o gün Timurlu Şahruh     ilgili ilk eserin yazarı, dört ayrı divanın
             Sultan’ın başkenti ve çağın önde gelen kültür   şairi, Türk edebiyatının ilk biyografi
             merkezlerinden biri olan Herat’ta doğmuş,   yazarı, Türkçe ile Farsçayı çeşitli yönleriyle
             son derece hareketli, verimli ve mücadeleli   karşılaştırıp bilimlik sonuçlar çıkaracak
             bir hayat yaşamış, aynı kentte yakın dostu,   düzeyde bir dil bilimci, Doğu Türkçesiyle
             mektep ve şair arkadaşı, devlet ve toplum   ilk münşeat yazan kişi, iki tarih kitabının
             için birlikte mücadele ettiği Hüseyin       yazarı, “Bu tür eserler Araplarda ve Farslarda
             Baykara’nın sultanlığı zamanında 1501       çokça var, bu bilgilerden bu dilleri bilmeyen
             yılında hayata veda etmiştir.
                                                         Türklerin de mahrum kalmaması için
             Otuza yakın eser bırakan Nevâyî, Türk       bunları Türkçeye çevirdim.” diye nedenini
             edebiyatında pek çok edebî türde ilkleri    belirterek Farsçadan pek çok eseri, gerekli
             ortaya koymuş, kendisinden sonra gelecek    gördüğü eklemeleri de yaparak Türkçeye
             olanlar için çığırlar açmıştır. Sağlığında ünü   çeviren bir millet hocası…
             bütün Türk yurtlarına yayılmış, eserleri;   Ali Şir Nevâyî için tarihten bugüne bütün
             İstanbul’da Osmanlı sarayında, Kahire’de    Türk kültür hayatı dikkate alındığında
             Memluklu sarayında, Tebriz’de Akkoyunlu     yanına koyabileceğimiz ikinci bir kişinin
             sarayında, Hindistan Türk saraylarında      olmadığını söylemek hiç de abartılı bir ifade
             okunmuş, Anadolu’da, İran’da, Mısır’da,     olarak düşünülmemelidir. Ayrıntılarına
             Hindistan’da çağın büyük hattatları         kadar hemen bütün hayatı sağlığında ve
             tarafından çoğaltılmış, pek çok kütüphaneye   ölümünden hemen sonra kayda geçirildiği,








                                                        145
   142   143   144   145   146   147   148   149   150   151   152