Page 79 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 6. Sayı

ANADOLU SELÇUKLU

SULTANLARININ SIĞINAĞI:

GEVALE KALESİ

AHMET ÇAYCI / ZEKERİYA ŞİMŞİR

Konya kent merkezinin yaklaşık 7 kilometre
batısındaki Takkeli (Karaburgalı) Dağın
zirvesinde yer alan Gevale Kalesi’ndeki
bilimsel çalışmalar sayesinde kentin bilinen
tarihine katkı sağlayacak bulgular elde
edildi. Geçmişi Helenistik döneme kadar
geriye giden Gevale Kalesi, Konya kentinin
savunmasında kilit rol oynayan volkanik
dağların zirvesindeki iki kaleden birisidir.
İmarı büyük oranda Bizans döneminde
tamamlanmış, Anadolu Selçuklu döneminde
yenilenerek kale içine yaşam alanları inşa
edilmişti. Olağanüstü durumlarda devlet
işlerinin görüşüldüğü mekân olmanın yanı
sıra sultanlar için eğlence ve av mekânı, diğer
taraftan da siyasi mahkumların tutulduğu bir Üç yüz altmış derecelik görüş alanı ile Gevale Kalesi’nin kuzey yamacı
yapılardan oluşmaktaydı.
Konya savunmasının stratejik yeri olmuştur.
Takkeli Dağ veya onun zirvesini oluşturan İşte bu sebeple tarih içinde, özellikle kale
Gevale Kalesi, Konya şehrinin tarihteki savunma sistemine dayalı Ortaçağ anlayışında,
radar istasyonu görevini yerine getirmiştir. vazgeçilemez savunma sahası olmuştur.
Konya›nın batı kısmında yaklaşık 1700 metre Bizans kaynaklarından başlayarak Anadolu
yüksekliğindeki bu kale; batısındaki vadi ve Selçuklu kaynaklarında zikredilen kalenin yeri
yollara tamamen hakim olmasıyla Konya’nın meselesi, uzun süre tartışma konusu olmuş
batısından gelebilecek tehlikelerin kontrol ve yakın tarihteki araştırmalar sayesinde yeri
noktasını teşkil etmiştir. Kale sadece batı tespit edilmiştir. Kalenin Ortaçağ serüvendeki
yönünde değil aynı zamanda ıssız Konya boyutunu Osmanlı ordusunun Konya’yı fethi
ovasından yükselen her türlü duman ve (1466) sırasında Gedik Ahmet Paşa tarafından
çığlığın kolaylıkla izlenebileceği mekândır.

Matrakçı Nasuh’un Beyân-ı Menâzil-i Sefer-i Irakeyn isimli eserinde Konya minyatürü ve Gevale Kalesi

77