Page 82 - Dârülmülk Konya Dergisi 2023 3. Sayı

SELÇUKLULAR’DA

PSİKOLOJİK SAĞLIK HİZMETLERİ:

KONYA BÎMARHÂNESİ ÖRNEĞİ

MUSTAFA OTRAR

Genel iyilik hâli olarak nitelenebilecek sağlık, oldukları gerekçesi ile tedavileri yapılmamış
insan hayatının en merkezi ihtiyaçlarından ve bir bakıma ölüme terk edilmişlerdir.
biridir. Beden sağlığı ilk akla gelen sağlık Konu tarihsel derinliği ile incelendiğinde
alanı olarak görünse de psikolojik sağlık da medeniyetlerin beslendikleri insan
bu cümledendir. Beden ve/veya ruh sağlığı felsefesinin psikolojik sağlık hizmetlerinin
bozulduğunda insanlar şifa ararlar ve tedavi sistematiğini belirlediği de görülebilir. Söz
için çeşitli kişi ve kurumlarda başvururlar. Bu gelimi psikolojik problemlerin bir sağlık
hâli ile sağlıklı olma ihtiyacı kişisel olduğu problemi olarak görülüp görülmemesi buna
kadar kamusal bir ihtiyaç alanına dönüşür. örnek teşkil eder. Orta Çağ Avrupa’sında
Nitekim eğitim ve güvenlik gibi sağlık da psikolojik sağlıkları bozulmuş kişilerin
birçok ülke için hemen her yönü ile (iktisâdî, içlerine şeytan girmiş olduğu gerekçesi
işgörenler, mekânlar v.b.) devletçe desteklenir ile damgalandıkları, tedavileri bir yana bu
ve hatta hizmetler ücretsiz biçimde sunulur. gerekçe ile ağır şekilde cezalandırıldıkları
Bu şekilde devleti temsilen çeşitli kurumlar (yakıldıkları) bilinmektedir.
sağlık alanındaki sorumlulukları üstlenip icra Türkler, bilinen ilk dönemlerinde tedavi
ederler.
ihtiyaçlarını din adamı sayılabilecek
Şu bir gerçek ki sağlık hizmetlerinin kamlardan karşılamakta olsalar da Uygurlar
özellikle kamusal boyutu devleti devrinde artık din ve tıp birbirinden
şekillendiren iradenin insan felsefesiyle ayrılmıştır. İslâmiyet öncesi Türklerde
şekillenir. Hastaya, hastalığa ve sağlık Şamanizm kökenli uygulamalar tedavi
hizmeti veren kurumlara bakış bu felsefeden uygulamalarının, şamanlar da sağlık
etkilenir. Nitekim bunun en yakın ve en iyi erbabının yerini alır ve uzun süre de bu
örnekleri Covid-19 salgınında gözlenmiştir. hizmetlerin kaynağını oluşturur. İlerleyen
Sözüm ona medenî olarak tanımlanan birçok yıllarda iyi eğitimli, toplumda saygınlığı
ülkede huzurevleri sakinlerinin zaten yaşlı olan ve ağırlıklı bitkisel tedavi uygulayan

81