Page 170 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 6. Sayı

kavgalarını engellemek, olası bir savaşın önüne 40 yıl kadar görev yapan Abdullah oğlu
geçebilmek amacıyla Celaleddin Karatay’ın Celaleddin Karatay’dır . Medrese, taçkapı
29
önerisi ile üç kardeş II. İzzeddin Keykavus, üzerinde celi sülüs hatla mermere yazılmış
IV. Rükneddin Kılıç Arslan ve II. Alâeddin tek satırlık kitabesinden anlaşılacağı
Keykubat aynı anda tahta çıkarılmıştır. üzere, Selçuklu Hükümdarı II. İzzeddin
Ancak Celaleddin Karatay’ın ani ölümü ile II. Keykâvus’un hükümdarlığı yıllarında 652/1251
Alâeddin Keykubat’ın Türkistan yolundaki yılında yaptırılmıştır .
30
şüpheli ölümü, ortak saltanat döneminin kısa Celaleddin Karatay, medresesini tamamlayınca
sürmesine sebep olmuştur. büyük bir toplantı yapılmasını emretmiş ve

Celâleddin Karatay, Moğol hükümdarı Mengü düzenlediği toplantıya, Mevlâna Celaleddin
Han’ın huzuruna çıkmak üzere Moğolistan’a Rumi, Şems-i Tebrizi gibi devrin önemli
hareket eden Keykâvus’u yolcu etmek için şahsiyetleri bu açılışa katılmıştır . Devrin
31
gittiği Kayseri’de 652/1254 yılı Ramazan ayının en önemli ilim müessesi olan medresede,
27. veya 28. günü vefat etmiş cenazesi medrese Şemseddin Mardinî, Rükneddin Mazendran’i
içerisindeki türbesine defnedilmiştir . müderrislik yapmıştır .
32
27
Celaleddin Karatay’ın 651 yılında hazırladığı,
652 ve 660 yılarında ilaveler yapılan
Eserleri vakfiyesi; medresenin işleyişi, personel ve
Konya Karatay Medresesi öğrenci sayıları hakkında bilgiler içermesi
açısından da son derece önemlidir. Vakfiyede,
Selçuklu Devletine büyük hizmetlerde müderris ve muidin Hanefi Mezhebinden
bulunan Celaleddin Karatay, medrese, olması, mezhep ayrımı olmaksızın herkesin
kervansaray ve Darü’s-Sülaha gibi birçok okuyabileceği, haftanın Salı ve Cuma günü
eserler inşa ettirmiştir. Yaptırdığı en önemli hariç diğer beş gün ders yapılması zorunlu
eserlerden biri olan Karatay Medresesi, Konya kılınmıştır . Müderrisin şeriat, hadis, usul,
33
il merkezinde Alâeddin tepesinin kuzeyinde, tefsir, füru‘ ilimlerinde liyakatli ve ehliyetli
Küçük Karatay/Kemaliye Medresesinin birinin olması gerekmektedir. Müderrisin,
karşısında yer almaktadır. Banisine izafeten mütevelliyle birlikte personel ve talebelerin
Karatay Medresesi, doğusunda kardeşi maaş ve tayin işlerini yapacağı kaydedilir.
Kemâleddin Rumtaş’ın yaptırdığı medreseden Bu bilgiden hareketle müderrise, ikinci
dolayı Karatay-ı Kebir/Büyük Karatay olarak bir vazife verilmiştir. Müderrisin alacağı
isimlendirilmiştir . Medresenin banisi, ücret, para cinsinden belirtilmemiştir. Elde
28
Selçuklu Devletinin çeşitli kademelerinde

27 Osman Turan, Türkiye Selçukluları Hakkında Resmi Vesikalar Metin, Tercüme ve Araştırmalar, Ankara 1958, s.42.
28 Y. Erdemir, Karatay Medrese Çini Eserler Müzesi, Konya 2009, s.23
29 O. Turan, “Selçuk Devri Vakfiyeleri III: Celâleddin Karatay, Vakıfları ve Vakfiyeleri”, TTK Belleten, XII/45, Ankara 1948, s. 42
30 T. Cantay, “Konya Karatay Medresesi’nin İnşa Tarihi ve Mimari Kuruluşu”, Rölöve ve Restorasyon Dergisi VI, Ankara 1987, s. 25-26.
31 Ahmed Eflaki, Ariflerin Menkıbeleri, (Çev. T. Yazıcı), C.I-II, İstanbul 1973, s.187.
32 Turan, “Selçuk Devri Vakfiyeleri III: Celâleddin Karatay, Vakıfları ve Vakfiyeleri”, s.72.
33 Turan, “Selçuk Devri Vakfiyeleri III: Celâleddin Karatay, Vakıfları ve Vakfiyeleri”, s.74, 79.

168