Page 169 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 6. Sayı

2. Celaleddin Karatay (ö. 652/1254)

Celâleddin Karatay’ın doğum tarihi,
doğum yeri ve ailesi hakkında yeterli bilgi
bulunmamaktadır. Kardeşlerinin Karasungur
ve Rumtaş gibi Türk isimleri taşımalarından
dolayı ailesinin Türk olabileceğini iddia eden
araştırmaların yanında Rum asıllı bir gulam
olduğu belirtilmektedir . Karatay’a ait vakfiye
24
ve kitâbelerde adının her yerde Karatay b.
25
Abdullah olarak zikredilmektedir . Celâleddin
Karatay, I. Alâeddin Keykubad ve halefleri
döneminde çeşitli zamanlarda sırasıyla “emir-i
26
devât”, “emir-i taşthâne ”, “hazinedâr-ı hâss”,
“naib” ve “atabey” olarak önemli mevkilerde
bulunmuştur. Alâeddin Keykubad’ın yanında
göreve başlamadan önce bir gulâmhaneye
eğitilmek üzere alınan Celâleddin Karatay,
sonra saraya getirilmiş ve burada kendisine
önemli bir makam verilmiştir.
Keykubad’ın âni ölümünden sonra yerine
geçen oğlu II. Gıyâseddin Keyhusrev
döneminde Celâleddin Karatay’ın Selçuklular
üzerindeki etki ve nüfuzu azalmış ve
görevlerinden uzaklaştırılmıştır. Fakat işlerin
kötüye gitmesi üzerine Celâleddin Karatay da
eski görevi olan taştdârlıkla birlikte hazîne-i
hâssa emirliğine tayin edilmiştir. Celâleddin
Karatay, Keyhusrev’in ölümüne kadar bu
görevde kalmıştır. Sultanın ölümünden
sonra üç oğlunun ayrı ayrı ve birlikte
saltanat sürdükleri dönemde ise ön planda
olmuştur. Kardeşler arasında yaşanan taht

24 İbn Bîbî, el-Evâmirü’l-‘Alâ’iyefi’l- Umûri’l-‘Alâ’iye, I, çev.
Mür-
sel Öztürk, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1996, s. 226, 233;
Abû’l- Farac, Abû’l- Farac Tarihi, II, çev. Ömer Rıza Doğrul, TTK
Yayınları, Ankara 1999, s. 549.
25 Aydın Taneri, “Celâleddin Karatay”, DİA, C.7, İstanbul 1993,
s.251.
26 İbn Bîbî, el-Evâmirü’l-‘Alâ’iye, I, s. 312

167