Page 174 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 6. Sayı

teskin etmekle geçirmiştir. Fahreddin Ali, Sâhib Ata Fahreddin Ali, II. Mesud dönemi
çok büyük siyasi ve ekonomik güce sahip öncesinde Anadolu’da 6 mescit, 3 medrese,
olmasına rağmen kendisinden önceki Selçuklu 3 imaret, 1 darülhadis, 2 hanikah, 3 türbe, 2
vezirlerinden ve diğer devlet erkânından kervansaray, 3 menzil, 3 hamam, 1 kaplıca,
farklı hareket etmiştir. Hem Moğollar ile 6 çeşme, 3 buzhane, 1 ark, 13 dükkân ve
iyi geçinmeye çalışmış, hem de Selçuklu 13 hane yaptırmıştır. Sâhib Ata Fahreddin
sultanlarına saygıda kusur etmemiştir . Ali’nin Konya’daki bilinen eserleri şunlardır:
39
Sâhib Ata (Larende) Cami (1258 ) , Akşehir
42
Sultan II. Mesud 1284 senesinde iktidara 43
geldiğinde onu Kayseri’de karşılayan Sahip Hânikâhı (1260) , Ilgın’da Sahib Ata Kaplıcası
44
Ata, vezirlik görevine devam etmiştir . (1267), İnce Minareli Darülhadis , Sâhib Ata
40
45
Anadolu’nun Moğol tahakkümü altında Hânikâhı (1279), Sâhib Ata Türbesi (1283) ’dir.
inlediği yıllarda devletin en önemli Konya’da buzhaneler, hamamlar, çeşmeler,
makamlarında hizmet eden Sahip Ata dükkânlar, imaretler, menziller ve Nalıncı
halka zulmün etkilerini yansıtmamak için Baba Kümbeti, Ilgındaki Hanı, Akşehir’deki
çabalarken bir yandan da ülkenin imarına hânikâh ve imareti bugüne kadar muhafaza
46
büyük çaba sarf etmiştir. Servetini bu uğurda edilemeyen eserlerindendir .
harcayan Vezir Sahip Ata Fahreddin Ali
bir yandan ordunun giderleri diğer yandan
hiç bitmeyen Moğol Hanlarının ağır vergi Sâhib Ata (Lârende) Cami
talepleri karşısında ailesinden gelen servetini Cami, türbe, hankah, hamam, çeşme ve
bitirmiştir. Anadolu halkı üzerindeki ağır vergi dükkânlardan teşekkül eden bir külliyenin
yükünü hafifletmek için İlhanlı hükümdarı en erken tarihli yapısı olan Sahip Ata
Argun Hanla görüşmeye giden Sahip Ata, Camidir. Taç-kapısındaki kitabesine göre II.
Tebriz’den Konya’ya dönerken hastalanmış İzzeddin Keykâvus zamanında Vezir Sahip
Akşehir’e bağlı Nadir Köyü’nde vefat etmiştir Ata Fahreddin Ali tarafından 656/1258 yılında
(22 Kasım 1288) . Mimar Abdullah oğlu Kölük’e yaptırılmıştır .
41
47
39 Turan, Türkiye, s. 591.
40 Aksarayî, s. 108; Anonim Selçuknâme, s. 52.
41 Aksarayî, s. 119; Anonim Selçukname, s. 56.
42 Konyalı, Konya Tarihi, s. 506; İbrahim Kunt - Necdet Bekirhan Soy, Konya Kitabeleri, C. 2, s. 200-206; Yaşar Erdemir, “Sahib Ata
Külliyesi”, Konya Ansiklopedisi, C.7, 2014 Konya, s.259-269.
43 Yekta Demiralp, Akşehir ve Köylerindeki Türk Anıtları, T.C. Kültür Bakanlığı, Ankara 1996, s. 64; Yavaş, Sahip Ata Fahreddin Ali’nin
Mimari Eserleri, s. 82.
44 Konyalı, Konya Tarihi, s. 813, 814; Yaşar Erdemir, İnce Minareli Medrese, Konya 2009, s. 329; İbrahim Kunt - Necdet Bekirhan Soy,
Konya Kitabeleri, C. 1, s. 308-313.
45 H. Önkal, Türkiye Selçuklu Türbeleri, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara: 1996, s. 354; S. X (1), s. 145-163.
46 M. F. Uğur-M. M. Koman, a.g.e, s. 83, 88, 89, 97, 109, 119; Duran, Yapı Kitabeleri, s. 58.
47 M. Ferit-M. Mesud, Selçuk Veziri Sahip Ata ile Oğullarının Hayatı ve Eserleri, İstanbul 1934, s. 46.; Mahmut Akok, “Konya’da Sahib-
Ata Hanikâh, Camiinin Röleve ve Mimarisi”, Türk Arkeoloji Dergisi, XIX-II, Ankara 1972, s.5-38.; Aptullah Kuran, “Anadolu’da Ahşap
Sütunlu Selçuklu Mimarîsi”, Malazgirt Armağanı, Ankara 1993, s.182.; Alptekin Yavaş, Anadolu Selçuklu Veziri Sahip Ata Fahreddin
Ali’nin Mimari Eserleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2007, s. 93.; Konyalı,
Konya Tarihi, s. 333.; Sevgi Parlak, “Sâhib Ata Külliyesi”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C.XXXV, İstanbul 2008, s. 516.

172