Page 54 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 6. Sayı

Pervâne’nin belki de en büyük şansı, II. Mevlânâ’nın bir resminin de Hatun’un
Gıyâseddin Keyhüsrev’in dul karısı ve II. yanında olmasını istemiştir. Bu sebeple
Alâeddin Keykubat’ın annesi olan Gürcü Aynüddevle isimli bir ressama Mevlânâ’nın
Hatun ile evlenmesiydi. Bu şekilde kendisini resmini çizdirmiştir. Ancak ressam çok
hükümdar rolüne uygun bir edaya bürümeyi uğraşmasına rağmen Mevlânâ’nın resmini
de ihmal etmemişti. Zira Gürcü kaynakları bir türlü çizmeyi başaramamıştı. Yine de
ve Eflâkî, Gürcü Hatun’a dair vakaları yirmi kâğıt üzerindeki denemelerini Gürcü
naklederken çok defa Müînüddin Pervâne’ye Hatun’a teslim etmiştir. Gürcü Hatun her
“sultan” olarak hitap etmiş ve Gürcü Hatun daim o resimleri yanında bulundurmuştur.
için de Sultan’ın eşi ifadesini kullanmıştır. Mevlânâ’nın şevki onu kapladığında Mevlânâ
derhal onun gözünün önünde canlanmış ve
Selçuklu tarihinde Müînüddin Pervâne
dönemi olarak da bilinen süreçte Sultan bununla kalbini teskin etmiştir. Bu olayda
IV. Rükneddin Kılıç Arslan’ın dahi önüne ifade edildiği gibi Mevlânâ ile samimi
geçen Müînüddin Pervâne’nin Mevlânâ bir dostluğu olan Gürcü Hatun’un duygu
ile ilişkisinin çok iyi olduğunu biliyoruz. dünyasının ne denli derinliğe sahip olduğu
Dahası birçok kez Müînüddin Pervâne’nin anlatılan kıssadan rahatlıkla anlaşılmaktadır.
evinde sohbetler verilirken Mevlânâ’nın Müînüddin Pervâne ile Gürcü Hatun
onun davetlerine iştirak ettiğini, sarayda arasındaki evlilik münasebetiyle alakalı
semâ düzenlendiğini hatta Gürcü Hatun’un birçok şey söylenmiş olsa da bu karı-kocanın
bizzat elleriyle Mevlânâ’ya yemek pişirdiğini ilişkilerine dair en gerçekçi anlatımlara
kaynaklardan müşahede etmek mümkündür. Eflâkî’nin eserinde rastlamak mümkündür.
Müînüddin Pervâne ile birlikte en önemli Müellifin belirttiğine göre; Gürcü Hatun
devlet adamları Hatıroğlu Şerafettin ve Sahip bir gün Müînüddin Pervâne’den incinmişti.
Fahreddin Ata da birçok defa Mevlânâ’nın Bütün büyükler ve divan nâipleri, Müînüddin
dergâhında düzenlenen sohbetlere katılarak Pervâne’nin günahını affedip sulh olması
sevgi ve muhabbetlerini göstermişlerdir. için şefaatte bulunmuşlardı. Gürcü Hatun
Müînüddin Pervâne’nin yanında sık sık buna razı olmayarak: “Yalnız bir şartla razı
Mevlânâ’yı ziyaret eden ve onun en önemli olurum. Müînüddin Pervâne kendinden rica
müridelerinden biri olan Gürcü Hatun’un ettiğim her şeyi vereceğine dair üç talakla yemin
en az kocası kadar Mevlânâ’ya düşkün etsin.” demiştir. Müînüddin Pervâne ise
olduğunu bilmeyen yoktur. Öyle ki Mevlânâ başına geleceklerden habersizce bu şartı
ile resmini çizmeye çalışan ressam arasında kabul etmişti. Bunun üzerine Gürcü Hatun,
geçtiği söylenen ve yüzlerce yıldır dilden Müînüddin Pervâne’ye beni boşamasını
dile anlatılan hikâyenin bir diğer kahramanı istiyorum deyince Müînüddin Pervâne
ise Gürcü Hatun’dur. Gürcü Hatun bir düştüğü güç durumda ne yapacağını şaşırıp
gün Kayseri’ye gitmek istediğinde Sultan kalmıştı. Derhal Mevlânâ’dan yardım
(Müînüddin Pervâne) onu reddedememiştir. isteyerek sıkıntılarına bir çare bulmasını
Ayrıca eşine olan düşkünlüğünden ve talep etmişti. Bu talebe kayıtsız kalamayan
Gürcü Hatun ile Mevlânâ arasındaki Mevlânâ, Müînüddin Pervâne’ye dönerek;
dostluğu bildiğinden Kayseri’ye gidişinde “Hatun’un isteğini askıda bırak, hep veririm

52