Page 96 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 6. Sayı

gelir sağlayabilmek için Saideli, Seyrekviran, ve Bedreddin Yusuf; çöken Danişmendli
Kalamıça ve Meydanlı’daki çiftlikleriyle birlikte Beyliği’nin askerleri idi. Bunlar, çok büyük
Konya Esediye (Hatuniye) Mahallesi’ndeki nüfusa sahip Danişmendli göçerleri ile
köşkünü vakfetmiştir. Hanın Devlet Hatun Selçuklu hizmetine girmiştir . Raziye Devlet
8
adına yapıldığı hem vakfiyelerinden hem Hatun’un vakfiyesinden çocuklarının olduğunu
de arşiv vesikalarından öğrenilmektedir. biliyoruz. Ancak çok küçük olmalılar ki
Ayrıca kapısında yer alan kitabesinde hanı ikinci vakfiyede mescidinin yenilenmesini
yaptıranın “Mahmud kızı Raziyye Hatun” olduğu kardeşi Bedreddin Biremoni yapmıştır.
görülmektedir. Bu durumda Devlet Hatun’un Ağabeyi, adını Danişmendoğullarından bir
adı Raziye’dir. Han, 620/1223 tarihinde kolun idare merkezi niteliğindeki, o dönem
yapılmıştır . Malatya’nın Kâhta kazasına bağlı Bireman’dan
4
alan, Bedreddin Ahmet Biremani’dir.
Türk geleneğine göre birçok vakfiye ve
kitabelerde bilhassa hükümdar ailesine Muzaffereddin Mahmud’un Raziye Devlet
mensup kadınların isimleri yerine, sitti, devlet, Hatun’dan başka yukarıda bahsettiğimiz
hant gibi umumî kelimeler kullanılır . Raziye bir kızı daha vardır. O da Adsız (Etsüz) Elti
5
Hatun’un 1213 tarihli vakfiyede geçen “Devlet Hatun’dur. Raziye Devlet Hatun’un 1230’da
Hâtun el-ArûsîminÂl-i Selçûk” ifadesinden ölmüş olabileceği değerlendirilmektedir.
onun Selçuklu sarayının gelini olduğunu Kadın Hanı: Raziye Devlet Hatun, 1223
anlıyoruz . Ardında bıraktığı eserlerle Türkiye yılında Saideli (Kadınhanı) Seyrekviran’da
6
Selçukluları döneminin önemli isimlerinden kışlık bir kervansaray yaptırmıştır. Saltanat
olan Raziye Hatun, “Devlet” adını Selçuklu kadınlarının inşa ettirmiş oldukları vakıf
hükümdarlarından I. Gıyaseddin Keyhüsrev’in eserler, zamanla bulundukları yere ad olmuş
(1205-1211) hasekilerinden olması vesilesiyle ve yüzyıllar boyunca anılma vesilesi haline
almıştır. gelmişlerdir. Handan dolayı da zamanla bölge,
“Kadınhanı” olarak adlandırılmaya başlamıştır. 9
Veliler listesinde de yer alan Devlet Raziye
Hatun, Hz. Mevlâna’nın müridelerindendir. Raziye Devlet Hatun’un önemli eserlerinden
627/1230’da vefat eden Devlet Raziye Hatun, birisi, 1223 (h.620) yılında Saideli
vasiyeti üzerine kendi yaptırdığı Hatuniye Seyrekviran’daki kışlık kervansaraydır.
Mescidi’ne defnedilmiştir. Kervansarayın kitabesinde; “Allah’ım, 620
7
Raziye Devlet Hatun’un babası Muzafferüddin yılında bu hanı yaptıran sahibesi olan Mahmut
10
Mahmud ile kardeşleri Zahirüddin İliğ kızı Raziye Hatun’a rahmet eyle” yazılıdır. Bu
handan dolayı zamanla bölge Kadınhanı ismini

4 İbrahim Hakkı Konyalı, Âbideleri ve Kitabeleri ile Konya Tarihi, Ankara 1997, s.147.
5 Konyalı, a.g.e., s. 135.
6 Hacıgökmen, a.g.m., s. 38-41.
7 Nezahat Bekleyiciler, Yolu Konya’dan Geçen Ulu Hatunlar, Konya 2007, s. 58.
8 Tufan Gündüz, “Konar Göçer”, DİA, XXVI, Ankara 2002, s.161-163.
9 Zehra ODABAŞI, “Vakıf Kuran Kadınlar:Selçuklu Ailesinin Bani Eşleri ve Diğerleri”,Prof. Dr. Yusuf Küçükdağ Onuruna Tarih Yazıla-
rı,2023,s.78
10 Mehmet Önder, Mevlana Şehri Konya, Konya 1962, s.450.

94