Page 110 - Dârülmülk Konya Dergisi 2023 3. Sayı

Ata Külliyesi’nin hankahının da müzeye ettiği anlaşılmaktadır. Elbette ki bu sanat
dönüştürülmesiyle toplam dokuz müzeyi ortamının oluşmasında Selçuklu sultanlarının
teşhir edecek sanat eserinin bulunduğu, büyük rolü olmuş; I. Kılıç Arslan’ın başkent
depolarda sergilenmeyi bekleyenlerle birlikte yaptığı Konya’daki güzel sanatlar, bilhassa
bir o kadar daha müzeye ihtiyaç duyulduğu bir Sultan II. Kılıç Arslan’la başlayıp oğlu I.
şehir düşünüldüğünde Selçuklu başkentindeki İzeddin Keykavus’la devam ederek, I. Alâeddin
kültür ve sanatın durumu, mahiyeti ve Keykubad zamanında zirveye ulaşmıştır. Böyle
zenginliği kolaylıkla anlaşılabilecektir. olması; aynı zamanda kendisi de mimar olan
ve hatta Beyşehir Gölü kenarında yaptırdığı
Sadece Türkiye’de değil Dünya’da da bu sayıda ve
zenginlikte sanat eseriyle dolu bir müzeler şehrine yazlık sarayı Kubad Abad’ın proje ve inşasıyla
rastlamak ancak bir elin parmakları kadar azdır. bizzat ilgilendiği bilinen sultanın bilim ve güzel
Konya’nın bu zenginlikte bir şehir olmasında, sanatlara verdiği değer, sanatçılara gösterdiği
kaynağını Orta Asya’dan alıp millî karakterini ilgi ve alâkanın sonucudur. Sultan Keykubat’ın
muhafaza eden bir kültürü tamamlayan gösterdiği bu ilgi bütün sanat erbabının
İslâmiyet’in de büyük rolü olmuş, mimariye dikkatini çekmiş, Konya şehri, merkez ve
bağlı olan ve olmayan hemen bütün sanat çevresindekiler başta olmak üzere Anadolu’nun
ürünleri bu inanç çerçevesinde biçim ve nitelik diğer taraflarından gelen çok iyi yetişmiş usta
kazanarak değer bulmuştur. Cami, medrese, ve mimarların yanında Tebriz, Tus, Ahlat,
türbe, kervansaray gibi ister büyük programlı Hocen, Çuha, Şam vb. gibi Suriye ve Horasan
anıtsal yapılar, ister cilt, tezhip, ebru, hat v.b. gibi yörelerinden gelen sanatçıların sökün ettiği
sanatın ince ve zevkli kollarını oluşturan kitapçılık bir cazibe merkezi haline gelmiştir. Bunun en
7
sanatları, isterse halı, kilim gibi dokuma ürünleri somut örneği Alâeddin Camii Külliyesi olup
olsun hepsinin tanıtım ve yayılmasında az ya da mütevellî ve mimar başı Ayaz başta olmak
çok bu etkiyi izlemek mümkündür. üzere Şamlı Muhammed usta (Muhammed bin
Havlan el Dımışki) mimar ve taşçı, Kerimüddin
Diğer taraftan kitapçılık sanatlarının başka Erdişah çinici, Ahlatlı Mengüm Berti (veya
bir kolunu oluşturan, aynı zamanda nakkaş, Mekki bin Bırti) ahşap ustası olarak görev
müzehhip, musavvir, minyatürcü ve ebrucu yapmış, Hocen’li mimar Yusuf bin Abdülgaffar
olan mücellit yani ciltçiler, yaptıkları da II. Kılıç Arslan Türbesi’ni inşa etmiştir.
eserlere imzalarını pek atmasalar da bunların Farklı yörelerden gelen sanatçılarla Ortaçağ’ın
elinde şekillenen deri ciltlerin renk, üslup, bir sanat mektebi ve uygulama okuluna
teknik ve kompozisyon zenginliği, Selçuklu dönüşen Selçuklu başkentinde döneminin en
başkentindeki güzel sanatların yüzyıllar iyi ustası olarak gösterilen ve inşa ettiği İnce
boyu devam eden istikrarının en mükemmel Minareli Medrese, Sahip Ata Külliyesi, Nalıncı
numûnelerini oluşturması açısından ayrı bir Medrese ve Türbesi gibi büyük programlı
önem taşımaktadır. yapılara imzasını atan Kelük bin Abdullah gibi
8
Bunlara bakıldığında 13. yy. Konya’sında hattat, Konyalı ustaların çalıştığı da bilinmektedir .
ressam, mimar, kâşitraş, müzehhip, mücellit,
mûsikişinâs, şair ve benzeri mesleklerden 7 Y. Erdemir, Alâeddin Camii ve Türbeleri, Konya, 2009.
oluşan bir sanat âleminin ve ortamının teşekkül 8 Y Erdemir, İnce Minareli Medrese, Konya, 2009 (2. baskı), s.32–37

109