Page 111 - Dârülmülk Konya Dergisi 2023 3. Sayı

Gerçekten de mimari anıtların önüne geçmekte ve bununla ilgili olarak yapının
dantel gibi işlenen cümle kapıları birer muhtelif yerlerinde kitabeleri bulunmaktadır.
resim tablosu gibi yapıları taçlandırırken, Bu sultanlar I. Mesud, II. Kılıç Arslan,
pencere alınlıklarındaki çini bezemeler de I. İzzeddin Keykavus ve I. Alâeddin
duvarlara asılmış halı kilim dokumalara nazire Keykubad’dır.
edercesine cepheleri zenginleştirmekte,
plastik taş dekorasyonuyla kendine has bir
Selçuklu stili oluşturan taşçı ustaları Konya Rükneddin Mesud (1107-1155) I. Kılıç
Kalesi’ndeki yazılı ve figürlü kabartmalarla Arslan’ın oğlu ve Süleyman Şah’ın torunudur.
9
dünya sanatına bir heykeltraşlık örneği Uzun süren saltanat yılları sıkıntılarla
sunmaktadır. geçmiştir. Bizans ve haçlı seferleriyle
uğraşarak toprakları küçülen ve başkenti
İşte Konya’nın sanat çehresi budur. İznik’ten Konya’ya taşımak zorunda kalan
Temelini Selçukluların attığı bu çehre babası I. Kılıç Arslan’ın yerine geçen bu
daha sonra Beylik ve Osmanlı döneminde sultan zamanında Anadolu Danişmendlilerin
biraz duraklayarak ve yavaşlayarak da olsa nüfuzunda bulunuyordu. Bunların
devam etmiştir. Anadolu’nun Türklerin parçalanmasından sonra tekrar Anadolu
eline geçmesi ile beraber hızlanan imar birliğini eline geçiren Mesud, bir taraftan
10
faaliyetlerine paralel olarak ülke bir baştan haçlılarla mücadele ederken diğer taraftan
bir başa kervansaraylarla donatılmıştır. Belli Anadolu’da imar faaliyetlerine başlamıştır.
mesafelerde inşa edilen bu menzil hanlarında Alâeddin Tepesine inşa ettirilen ve yapının
yollardan gelip geçenlerin konaklaması, can doğu kanadını oluşturan Konya’daki ilk
ve mal güvenliklerinin sağlanması, hayvanlar Ulu Caminin bu sultanın eseri olduğu 1155
için barınacak mekânların tesisi neticesinde tarihli minber kitabesinden anlaşılmaktadır.
Selçuklu ülkesinde özellikle da Alâeddin Muhtemelen caminin açılışını göremeden
Keykubat’ın idareciliği zamanında bugünkü ve vakıflarını tesis edemeden vefat eden
anlamda bir sigorta oluşturulmuştur. Bu I. Mesud’un yerine geçen oğlu II. Kılıç
vesileyle Anadolu’yu bir ağ gibi sararak şehir Arslan diğer eksiklerle birlikte minberi de
ve ülkeleri birbirine bağlayan kervan yollarıyla tamamlatarak yerine koydurmuş, üzerine
uluslararası ticaretin merkezi durumuna gelen kendi ve babasının ismini kazdırmıştır. Daha
Konya, Dünya ile irtibatı olan daha modern sonraki ilâvelerle ilk yapılan bu bölümün bazı
bir şehir haline gelmiştir.
değişikliklere uğradığı belli olmaktadır.

Ermenilere karşı yaptığı Kilikya seferi
Bâni Sultanlar dönüşünde hastalanan Sultan, ülkeyi üç oğlu
Kılıç Arslan, Dolat ve Şahinşah arasında
Alâeddin Camii ve türbelerinin bânileri
arasında dört Selçuklu Sultanı’nın adı paylaştırmış, daha ölmeden önce bütün
savaşlarda yanında bulunan ve başarı gösteren

9 M.Önder, “Konya Kal’ası ve Figürlü Eserleri”, VII. Türk Tarih Kongresi,
Kongreye Sunulan Bildiriler, Ankara, 1967,s.154-167; Y.Erdemir, “Orta Asya 10 O.Turan, Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul, 1971, s.123; E.Merçil,
Türk Figür Geleneğinde Konya’nın Yeri ve Önemi”, IV. Uluslararası Türk İlk Müslüman Türk Devletleri Tarihi, Ankara, 1991, s.122; Y.Öztuna, Büyük
Kültürü ile Sanatları Kongresi Sanat Etkinlikleri, Konya, 2010, s.533-550. Türkiye Tarihi, Cilt: 1, Ankara, 1977, s.443-444.

110