Page 107 - Dârülmülk Konya Dergisi 2025 7. Sayı

Buradaki eğitimden maksat ise çocuğun okul çağına

geldiğinde Kur’an okumayı; bilhassa güzel ahlakla ilgili
hadisleri, Allah dostlarının rivayetlerini, ibretli hikâye ve
şiirleri öğrenmesidir. Urmevî’ye göre hocanın, talebeye/

çocuğa ahiret ve güzel amellerle ilgili veya bu minvaldeki
hususları anlatması gerekmektedir. Böylelikle çocuğun

nefsi hayırlı işlere eğilimli olacak ve kötülüklerden uzak
kalacaktır.

Ahlak Terbiyesi ve Eğitim kuşkuya kapılmaları ve şüphe duydukları
zaman da bu şüphenin kolaylıkla bertaraf
Letâifü’l-hikme’de çocukların ahlakı ile ilgili edilmesidir.
konu edinilen bir diğer husus ise ahlak
terbiyesi veya ahlakın olgunlaştırılmasıdır. Letâifü’l-hikme’de zikredilen bu dört
Urmevî, dört sebepten dolayı sebepten hareketle Urmevî’nin çocukların
çocukların ahlakının kolay bir şekilde ahlakının iyileştirilmesine ve inançlarının
olgunlaştırılabileceğini düşünmektedir. sağlamlaştırılmasını oldukça önemli gördüğü
Başka bir ifadeyle çocuklara hasrettiği kanaati hasıl olmaktadır. Urmevî’ye göre iyi
dört özellikten dolayı onların kolay ahlaka sahip kimselerin yetiştirdiği çocuklar
eğitilebileceğini düşünmektedir. Şayet kendileri gibi iyi ahlaklı olurken buna karşın
çocukların ahlakında menfi anlamda iyi ahlaka sahip olmayanların yetiştirdiği
bir bozukluk yani ahlakî rezilliklerden çocuklar ise kötü ahlaka sahip olmaktadırlar.
biri veya birkaçı bulunuyorsa bunun Urmevî bu meseleyi temellendirirken
yetişkinlerin ahlakî eğitimine nazaran daha “İnsanoğlu öldüğünde üç şey hariç bütün amelleri
kolay bir şekilde gerçekleştirilebileceğini son bulur: Sadaka-i câriye, kendisinden sonra
savunmaktadır. Bu dört özellikten; insanlara fayda sağlayan ilim ve onu dua ile
4
a) İlki, çocukların nefislerinin kötü huy ve anan salih evlat” hadisine atıfta bulunur.
inançtan beri olması; Hadiste de işaret edildiği üzere çocukların
iyi ahlaka sahip olması anne ve babalarının
b) İkincisi, çocukların veli, vasî ve ahiret hayatı için iyi amel mesabesindedir.
bakıcılarının emirlerine karşı gelme Ayrıca kişi hayatta olmasa bile iyi ahlak
iradelerinin çocukluktan kaynaklanan üzere yetiştirdiği çocuk vesilesiyle
zayıflık sebebiyle daha az olması, hayattaymış gibi amelinin karşılığının

c) Üçüncüsü, çocukların nefislerinde yerleşik alacağı belirtilmektedir. Dolayısıyla kişinin
halde bulunan güzel huy ve inançların sağlam ahlakî faziletlere sahip çocuklar yetiştirmesi
olması ve hemen ortadan kalkmaması, yalnızca çocuğunun dünyevî hayatını
tanzim etmekle kalmayacak aynı zamanda
d) Dördüncü ise çocuklukların tabiatları kişinin kendi dünyevî ve uhrevî hayatına
gereği meselelere yaklaşımlarında daha az

4 Tirmizî, el-Câmiü’l-kebîr (Sünenü’t-Tirmizi), thk. Beşşar Avvad Ma’ruf (Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1996), III, 53.

105