Page 15 - Dârülmülk Konya Dergisi 2025 8. Sayı

Devleti‘nde, eğitim-öğretim faaliyetlerine
açık en fazla medresenin Konya Vilâyeti’nde
bulunduğu, vilâyet sâlnâmelerinin verilerinden
anlaşılmaktadır.
Osmanlı Dönemi medreseleri, bir müderrisin
kontrolünde sınırlı sayıdaki öğrencinin eğitim
aldığı bir müessese olarak öncelikle bulunduğu
bölgenin dini hizmetlerini yürütecek, eğitim
verecek ve yargı alanında hizmet edecek
elemanları yetiştiriyordu. Medrese bu
şekilde hem bölgesel olarak hem de bütün
Osmanlı Devleti’nin ve toplumun ihtiyaç
duyduğu bu hizmet alanlarındaki personeli
yetiştirerek sistem içerisinde istihdam
edilmesini sağlıyordu. Osmanlı medresesi,
sadece bilgi sahibi bir toplum inşa etme gayesi
taşımıyordu. Medrese, toplumun ihtiyaç merkezlerinde de veriliyor ve tıp eğitimi alan
duymuş olduğu bütün alanlarda eğitimli medrese öğrencileri hekim olarak Osmanlı
personel ihtiyacını da karşılıyordu. Bunların İmparatorluğu’nun muhtelif şehirlerinde
başında ise dini hizmetler geliyordu. Osmanlı hizmet verebiliyorlardı.
medreselerinden mezun olan talebeler
bulundukları bölgelerdeki câmilerde imamlık,
müezzinlik, kayyumluk gibi mesleklerin Kaynakça
yanısıra almış oldukları matematik eğitiminin Atçeken, Zeki. Konya’daki Selçuklu Yapılarının Osmanlı
düzeyine göre kâtiplik, muhasebecilik, Devrinde Bakımı ve Kullanılması. Ankara; T.T.K., 1998.
câbilik gibi hizmetleri de yürütüyor ve bu Baykara, Tuncer. “Konya”. DİA. XXVI, 182-187.
alanlarda da istihdam edilebiliyorlardı. Eğer İpşirli, Mehmet. “Anadolu”. DİA.III, 128-130.
medrese müderrisi, hukuk alanında meşhur
bir müderris ise talebelerine bu alanlarda da İpşirli, Mehmet. “Medrese”. DİA.XXVIII, 328-330.
ders vererek onların ileride Osmanlı hukuk Konyalı, İbrahim Hakkı. Âbideleri ve Kitabeleri ile Konya
sistemine dâhil olarak kadılık, müftülük, Tarihi. Konya, 1997.
naiblik gibi hizmetler yürütecek donanıma Konyalı, İbrahim Hakkı. Konya Tarihi. Konya 1964.
sahipolmasını sağlıyor ve onların bu alanlarda Önder, Mehmet. Mevlâna Şehri Konya. Konya, 1962.
da istihdam edilmesinin yolunu açıyordu. Sarıkaya, Yaşar. “Osmanlı Dönemi Konya’sında Medrese
Tıp alanındaki eğitim ise, genellikle İstanbul, Kurucusu ve Patronu Olarak Sufiler ve Âlimler (18.-
Edirne ve Bursa gibi belli başlı merkezlerin 19. Yüzyıllar)”. Turkish Studies/Türkoloji Araştırmaları:
International Periodical forthe Languages, Literature and
yanı sıra daha önceden Osmanlı coğrafyasının History of Turkish or Turkic II/1 (2007): 162-195.
çeşitli bölgelerinde kurulmuş olan Kütahya, Uzunçarşılı, İsmail Hakkı.Osmanlı Devleti’nin İlmiye
Sivas, Kayseri, Divriği, Diyarbakır, Mardin Teşkilatı. Ankara, 1988.
gibi Selçuklu ve beylikler dönemi tıp

13