Page 75 - Dârülmülk Konya Dergisi 2025 8. Sayı

İbn Sînâ’nın geleneksel olarak tıbbın temel sebepleri olarak
kabul edilen bedene içkin tabiî fail sebepler dışında yaş,

cinsiyet, sanatlar, alışkanlıklar ve bedene arız olan sıra dışı
durumlar gibi dış sebepleri eklemesini eleştirir. Ona göre, bu
eklemeler tıbbın geleneksel ve doğal çerçevesinin dışındadır.

Nahcuvânî ise, bu unsurların doğrudan zorunlu olmasa da
sağlık ve hastalık üzerinde etkili olduğunu, dolayısıyla fail

sebepler kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini savunur.

Sonuç olarak, Hall Râzî’nin Şerhu’l-Kânûn’da Nahcuvânî’ye göre, İbn Sînâ’nın tanımı tıbbın
İbn Sînâ’ya yönelttiği bazı eleştirileri özünü değil, sadece özelliklerini ifade eden bir
yanıtlamak amacıyla yazılmış bir eserdir. betimlemeden ibarettir. Bu nedenle, Râzî’nin
Ancak sistematik bir şerh olmaktan ziyade, eleştirileri gereksiz ayrıntılara takılmaktadır.
belirli noktalara odaklanan eleştirel bir metin
niteliği taşımaktadır.
Hall’de Tıbbın Konusu ve Meseleleri
Üzerine Tartışmalar
Sağlıkta ve Hastalıkta Tıp: Hall’de
Tıbbın Tanımına Dair Tartışmalar Râzî, İbn Sînâ’nın tıbbın konuları başlığı altında
tıbbın meselelerini incelemesinin sorunlarına
İbn Sînâ’ya göre tıp, “sağlığı koruma ve dikkat çeker. Ona göre, tıpta insan bedeni
kaybolduğunda geri getirme amacıyla, insan dışındaki meseleler tıbbın konuları olarak değil,
bedeninin sağlık ve hastalık durumlarını konuya ilişen arazlar şeklinde ele alınmalıdır.
tanımaya yönelik bir ilimdir.” Râzî, tanımda Nahcuvânî ise buradaki mevzuat (konular)
tümelin bilgisini ifade eden bilme (ilim) ve teriminin, mantıktaki ilmin konusu anlamında
tikelin bilgisini ifade eden tanıma (marifet) değil, meseleler anlamında kullanıldığını
kavramlarının birlikte kullanılmasını eleştirir. savunarak Râzî’nin eleştirisini gereksiz bulur.
Nahcuvânî ise bu itirazın gereksiz bir uzatma Başka bir tartışma noktası isetıbbın fihristinde
olduğunu savunur ve bu ifadelerin betimleyici hangi meselelerin yer alması gerektiğidir. el-
açıklamalar olduğunu vurgular. Râzî, İbn Kânûn’un ana yapısı şu şekildedir:
Sînâ’nın neden “zeval/yok oluş” kelimesini Birinci kitap tıbbın genel ilkelerini, ikinci
sağlık için değil de beden için kullandığını kitap basit ilaçları, üçüncü kitap organlara
sorgular. Nahcuvânî’ye göre bu da gereksiz özgü hastalıkları, dördüncü kitap belli bir
bir sorgulamadır; çünkü “sağlık bedenden organa özgü olmayan hastalıkları, beşinci
yok olduğunda” demek de “beden sağlıktan kitap ilaçların birleşimleri ve akrabâzîn
uzaklaştığında” demek de aynı anlama gelir.
(kodeks) terkiplerini içerir.

73