Page 73 - Dârülmülk Konya Dergisi 2025 8. Sayı

reîsü’l-etıbbâ olarak görev yapmış olması ya da Kılıçarslan nâsıru emiri’l-müminîn” ifadesi
en azından tıp medresesinde müderris olarak yer almakta olup bu açıkça I. Keykubad’a
teorik katkı sağlamış olması muhtemeldir. işaret etmektedir. I. Keykubad, 4 Şevval
Ancak, bu konuda açık bir kayıt yoktur. 634/31 Mayıs 1237 tarihinde vefat ettiğine göre,
651/1253 yılında vefat eden Necmeddin en-
Üçüncüsü, İbn Sînâ’nın el-Kânûn adlı eseri,
tıbbın teorik alanında büyük bir otorite kabul Nahcuvânî’nin, eseri, hayattayken ona ithaf
edilmiş ve üzerine birçok şerh yazılmıştır. etmesi mümkündür. Ayrıca metindeki nesep
Bu gelenekte önemli yere sahip olan şerhler bilgisi, III. Keykubad’a değil, I. Keykubad’a
arasında İsrâilî (ö. 594/1198), İbnü’t-Tilmîz aittir. III. Keykubad’ın babası Ferâmurz,
(ö. 560/1165), Mısrî (ö. 618/1221), Bağdâdî (ö. dedesi ise II. İzzeddin Keykâvus’tur. Buna
629/1231), Hûnecî (ö. 646/1248) ve Cîlî (ö. karşılık, ithaf metninde geçen “Keykubâd
641/1244) gibi âlimlerin çalışmaları vardır. b. Keyhüsrev b. Kılıçarslan” I. Keykubad’ın
Nahcuvânî de bu eserini, Râzî’nin Şerhu’l- silsilesidir. Üstelik I. Keykubad tam da ithaf
Kânûn’unda dile getirdiği sorunları bu gelenek metninde geçtiği gibi “el-Melikü’l-mansûr
içerisinde kalarak çözmek amacıyla kaleme Alâüddevle ve’d-dîn Nâsıru emîri’l-müminîn”
almıştır. Tıbba ilgisi bilinen ve her sultan unvanlarını kullanıyordu.
gibi bir tabibe ihtiyaç duyan I. Keykubad’a İkinci olarak, makalede, Ayasofya 3545
bu eserini ithaf ederek onun himayesine numaralı nüshanın “başında” bulunan
girmeyi amaçlamıştır. Ancak, Nahcuvânî’nin ismin net olarak okunamadığı için eserin
I. Keykubad ile olan ilişkisine dair bu ithaf Necmeddin en-Nahcuvânî’ye ait olmadığı
dışında herhangi bir kayıt yoktur. iddia edilmektedir. Silinen kısım “zahriye”
sayfasındadır; ama metindeki isim çok
açıktır ve kolayca okunmaktadır. Diğer
Hallu Şükûk Kimin Eseri? Bir nüshalardaki ifadelerle de uyumlu olarak
Hatanın Tashihi metinde “Necmeddin Ahmed b. Ebîbekir b.
Muhammed en-Nahcûvânî” ismi geçmektedir.
İbrahim Yemenli bir makalesinde Hall adlı Necmeddin ve Ekmeleddin’in babalarının
tıp eserinin Ekmeleddin Ahmed b. Ebî Bekir adı aynı olsa da dedelerinin adları farklıdır:
b. İbrâhim en-Nahcuvânî’ye ait olduğunu Necmeddin’in dedesi Muhammed iken
savunarak beş gerekçe öne sürmektedir. Ekmeleddin’in dedesi İbrahim’dir. Bu açık
Ancak bu eser gerçekte Necmeddin en- fark, eserin Necmeddin’e ait olduğunu
Nahcuvânî’ye aittir ve Yemenli’nin ileri göstermektedir.
sürdüğü gerekçeler hatalıdır.
Üçüncü olarak, makalede Ekmeleddin’in
Öncelikle, makalede eserin 702/1302 yılında bir tabip olarak tanındığı, Necmeddin’in ise
vefat eden III. Alâeddin Keykubad’a tabip kimliği olmadığı öne sürülmektedir.
sunulduğu, dolayısıyla 651/1253 yılında vefat Ekmeleddin’in sarayda hekimlik yaptığı,
eden Necmeddin en-Nahcuvânî’ye ait “tabip” diye bilindiği ve XIII. yüzyılın
olamayacağı iddia edilmektedir. Ancak bu bilgi ikinci yarısında Alâeddin darüşşifasında
yanlıştır. Eserin ithafında “Alâü’d-dünyâve’d- reîsületibbalık yaptığı doğrudur. Ancak
dîn…Ebü’l-Feth Keykubâd b. Keyhüsrev b.

71