Page 152 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 5. Sayı

Kaynaklarda Emir Nizâmeddin hakkında göre Mevlânâ’nın cenaze namazını kıldırmış,
fazla bilgi bulamadık. Daha çok babası on yıl sonra 682/1283’te Konya’da vefat
Şerefeddin Mesud’dan bahsedilmektedir. etmiştir. 57
Bu Nizâmeddin Pervâneve diğer devlet Daha önce devlet adamları nezdinde
adamları ile Mevlânâ’yı sık sık ziyaret itibarlı bir alim olduğu anlaşılan Sirâceddin,
eden kişilerdendi. Mısır’daki Memluk asıl şöhretine, 655/1257’den önce geldiği
sultanı Baybars ile ittifak yapılarak anlaşılan Konya’da ulaşmış ve başta
Moğollar’ın Anadolu’dan çıkarılacağı Letâifü’l-hikme olmak üzere bir çok eserini
fikrini savunuyordu. Bunun için harekete burada yazmıştır. Ahmed Eflâkî, “Aklî ve
geçip Niğde-Kayseri çevresindeki Moğol naklî bütün ilimlerde ikinci bir Şâfiî idi.”
birliklerini mağlup ederek Urfa’yı ele şeklinde övdüğü Sirâceddin ile çağdaşı
geçirmişti. Ancak Moğol baskısından korkan Mevlânâ hakkında bazı anekdotlar nakleder.
emirlerin kendisini terk etmesi ve Baybars’ın Bunlardan biri, Konevî’nin yaşadığı mânevî
desteğinin zayıf gelmesi sebebiyle başarısız bir hâl sebebiyle Mevlânâ’nın cenaze
olunca Moğollar tarafından şehit edilmiştir. 56 namazını kıldırmaması üzerine namazı
Niğde’de Alâeddin Camii karşısında çeşmesi Sirâceddin’in kıldırmasıdır. 58
ve üzerinde kitâbesi vardır.
Câmiu’l-usûl’ün yazma nüshasındaki semâ
kaydında bulunan bir kimlik bilgisi de 3. Câmiu’l-usûl nüshasındaki semâ
şöyledir: “Celâleddin Ebü’s Senâ Mahmud b. kayıtlarında isimleri bulunanlar
Emîri’l-Hâc.” Bu zât, “Kadı Sirâceddin” diye Konevî’nin babası elçi olarak gittiği Bağdat
meşhur olan Ebü’s-Senâ Sirâceddin Mahmud seyahatlerinde Musul ve Cizre’de dönemin
b. Ebî Bekr el-Urmevî (ö. 682/1283) olabilir.
meşhur alimlerinden İbnü’l-Esîr kardeşler
Kadı Sirâceddin, Kemâleddin İbn Yunus’un ve İbnü’l-Cevzî ile görüşüp başta kendi
talebesi olup mantık ve usûl-i fıkha dair telifleri olmak üzere onlardan bazı kitaplar
kitapları vardır. Kutbeddin-i Râzî tarafından almıştır. Oğlu Sadreddin’e intikal eden bu
şerh edilen Matâliu’l-envâr’ı meşhurdur. eserlerin çoğunun nüshaları müelliflerin veya
Hocası İbn Yunus, Fahreddin er-Râzî yakınlarının el yazısıyladır. Ayrıca İbnü’l-
59
uzmanı olduğu için Sirâceddin de onun Arabî’nin telif ettiği eserler ile sahip olduğu
eserleri üzerine çalışmalar yapmıştır. Bu birçok kitap yine Konevî’ye intikal etmiştir.
Sirâceddin, Evhadeddin-i Kirmânî’nin F. Nâfiz Uzluk, Konevî’nin okuttuğu İbnü’l-
müridlerinden olup Malatya ve Konya’da Esîr’in Câmiu’l-usûl adlı kitabının ikinci ve
uzun müddet kadılık yapmış, bir görüşe
üçüncü ciltlerinin ilk sayfalarında onların

56 Bilgi için bk. Turan, a.g.e., s. 540-542; Ceran, a.g.e., s. 102-103.Hatîr oğullarından Memlûkler’e gidip emir olan Şerefeddin İb-
nü’l-Hatîr, 691/1292 yılında Kal‘atu’r-rûm’un muhasarası esnasında şehit olmuştur (Turan, a.g.e., s. 543-544, dn. 61).
57 Bilgi için bk. Ceran, a.g.e., s. 96; Gölpınarlı, a.g.e., s. 241. Konevî’nin, hastalığında Mevlânâ’yı ziyaret etmesi ve cenaze namazını
kıldırması hakkında bk. Eflâkî, a.g.e., I, 390; II, 17.
58 Mustafa Çağrıcı, “Sirâceddin el-Urmevî”,DİA, İstanbul 2009, XXXVII, s. 262-263.
59 Bayram, agm., s. 181.

150