Page 151 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 5. Sayı

Bey zaman zaman Kütahya’dan Konya’ya kişi bu zât olabilir. O, Atabek diye meşhur
gelerek Konevî’nin derslerine katılırdı. olup Muîneddin’in (Pervâne) kızı Ayni Hayat
Pervâne’nin ihbarı üzerine bazı emirlerle hanımın kocasıdır.
birlikte 1264 yılında Moğollar tarafından
öldürülmüştür. 49
d. Müstevfî Celaleddin Mahmud
53
c. Atabeg Mecdeddin İbn Bîbî’nin müstevfî Mecdeddinel-
50
Muhammed b. Hüseyin (Hasen) Erzincânî’den emîr-i celîl, müstevfî şeklinde
bahsetmesi müstevfîlik’in Anadolu
el-Erzincânî Selçukluları’nda önemli bir makam olduğunu
Pervâne 1262’den sonra boşalan yüksek gösterir. Celaleddin, III. Gıyaseddin
makamlara yeni tayinler yapmıştır. İstîfâ Keyhüsrev zamanında müstevfî oldu.
(maliye) nezaretine Erzincanlı Mecdeddin, Vezir Fahreddin Ali ile birlikte devletin
işrâf (teftiş) nezaretine Celaleddin Mahmud, idaresinde önemli rol sahibiydi. Konevî’nin
begler-begi makamına Hatîr oğlu Şerefeddin meclislerinde bulunduğu gibi, Mevlânâ ve
getirilip Niğde vilayeti ona ikta edilir. 51 diğer alim ve âriflere ikramlarıyla bilinen bir
emir ve bilgindi. 54
Pervâne’nin damadı olan bu Mecdeddin,
Sahip Fahreddin Ali vezirlikten alınınca
vezir olmuş, vezirlikten düşünce atabeglik e. Hatîr oğlu Şerefeddin Mesud’un
makamına getirilmiştir. Sultanların oğlu Emir Nizâmeddin Evhad
güvendiği bir kişi olması sebebiyle
şehzâdelerin eğitimiyle de ilgilenirdi. Alim Memluk sultanı Baybars’ın ordusuna iltihak
ve kültürlü bir zâttı. Güzel yazı yazar, iyi eden mühim Selçuklu beyleri arasında
hesap bilirdi. Edebiyata vâkıf olup şiir de Türkmen Alişîr Seyfeddin ve Hatîr oğlu
söylerdi. Abaka Han’ın yanından dönerken Şerefeddin oğlu Evhadeddin de vardı. 55
hastalanarak 676/1278’de Sivas’ta ölmüştür. 52 Câmiu’l-usûl’ün yazma nüshasındaki semâ
kaydında kimlik bilgisi şöyle kaydedilmiştir:
Câmiu’l-usûl’ün yazma nüshasındaki semâ el-Emîr Nizâmeddin Evhad b. el-Emîr el-
kaydında Mecdeddin Ebü’l-Mehâmid Kebîr Şerefeddin Mesud b. el-Hatîr.
Muhammed b. el-Hasen şeklinde kaydedilen

49 Bilgi için bk. Ceran, a.g.e., s. 100.
50 Selçuklu sultanları bilhassa uç eyaletlerini aile fertleri arasında taksim ederken henüz yaşları küçük olan şehzâdelere vasi ve
mürebbi sıfatıyla genellikle kumandanlar arasından bir atabeg tayin etmişlerdir. Atabeg olan şahıs yanında bulunan melikin terbiye ve
öğretimi ile ilgilenir, eyaleti onun adına yönetirdi. Melikler de kendi çocuklarına atabeg tayin ederlerdi.
51 Turan, a.g.e., s. 525.
52 Bilgi için bk. Ceran, a.g.e., s. 101.
53 İslâm devletlerinde mâlî işlerle ilgili divanın başkanı ve ona bağlı memurlar için kullanılan bir terimdir. Anadolu Selçukluları’nda
devletin arazi ve iktâ defterleri dışında bütün mâlî işlerine bakan kimseye denir.
54 Bilgi için bk. Turan,a.g.e., s. 572; Ceran, a.g.e., s. 101-102.
55 Turan, a.g.e., s. 546.

149