Page 149 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 5. Sayı

için değişik yerlerden Konya’ya gelip Muîneddin, Şeyh Sadreddin’in (Konevî)
Konevî Kütüphanesi’nde çalışmışlardır. evinde bir meclis tertip etmişti. Emîr-i mahfil
Onlardan bazıları şunlardır: Yâr Ali eş- Kemaleddin, sohbet esnasında “Mevlânâ’nın
Şîrâzî (ö. 814/1412), Seyyid Şerif el-Cürcânî adamları acayip adamlar” dedi, “çoğu halktan,
(ö. 816/1414), Fîrûzâbâdî (ö. 817/1414), şehirdeki esnaf ve işçi taifesinden. Fazilet ve
Akşemseddin (ö. 862/1457) ve Molla Câmî bilgi erbabı onun yanına hemen hemen hiç
(ö. 898/1492). 40 varmıyor gibi. Fakat nerde bir çulha, nerde
bir bakkal, nerde bir terzi varsa onu müridliğe
kabul ediyor.” Mevlânâ halkın, esnafın ve
Mevlânâ ve Konevî’nin devlet işçinin nasıl aşağı görüldüğünü bildiren bu
adamlarıyla münasebetleri sözleri duyunca pek gücendi ve “a kahpenin
kardeşi” dedi, “Mansur’umuz hallaç değil
Mevlevî kaynaklarındaki menkıbelerin
çoğunda Mevlânâ geleneksel anlamıyla miydi? Buharalı Ebû Bekir bez dokumaz
bir sûfî, Konevî ise tasavvuf kitaplarında mıydı? Bir başka kâmil camcı değil miydi?
tanımlanan ehl-i zâhire mensup bir alim Sanatlarının irfanlarına ne ziyanı dokundu?”
olarak tavsif edilir. Ayrıca, Konevî’nin Zaten Mevlânâ kendisini sevenlere mutlaka
üst düzey kesimlerle sıkı irtibatına işaret ellerinin emeğiyle geçinmelerini, mutlaka
edilerek bunun bir tür böbürlenme anlamına bir iş yapmalarını, alış-verişte bulunmalarını
geldiği ima edilir. Buna karşılık, Mevlânâ’nın tavsiye eder ve “dostlarımızdan bu yolu
43
toplumun bütün kesimlerinden insanları tutmayan bir pula değmez” derdi.
etrafına toplayan bir sûfî olduğuna vurgu Öte yandan, Konya’nın en büyük şeyhi
yapılır. 41 ve bilgini Sadreddin-i Konevî idi. Tekkesi
âdetâ bir saraydı. Devletten büyük bir geliri
Sâhib Fahreddin, Muîneddin-iPervâne,
Celaleddin Müstevfî, Cacaoğlu Nureddin, vardı. Etrafına halkın münevver tabakası
Mecdeddin Atabek ve diğer beyler bir gün toplanmıştı. Saray yavrusu konağında
Mevlânâ’nın ziyaretine gelmişlerdi. Mevlânâ hadis okuturdu. Muîneddin Süleyman ve
onlarla uzun müddet konuştuğu için asıl damadı, Atabek Mecdeddin, Müstevfî
sevenleri bu esnada yanına girememişti. Celâleddin Mahmud, Hatîroğlu Şerefeddin
Beyler çıkıp gidince, bu toplantıdan sıkıldığı Mesud’un oğlu Emir Nizâmeddin Evhad,
anlaşılan Mevlânâ “dua etmek gerek” Germiyanoğulları beyliğini kuran Yakub
dedikten sonra arzusunu “beyler halkın Bey’in oğlu Seyfeddin Alişîr gibibeyler,
ve kendilerinin işleriyle uğraşsınlar da vezirler ve bilginler Konevî’nin derslerine
44
bize zahmet vermesinler” cümlesiyle dile devam ederlerdi. Aşağıda bunların
getirdi. 42 biyografilerine dair bazı bilgiler verilecektir.

40 Bayram, agm., s. 182.
41 Demirli, agm., s. 421.
42 Gölpınarlı, a.g.e., s. 221.
43 Gölpınarlı, a.g.e., s. 219-220; krş. Eflâkî, a.g.e., I, 162.
44 Gölpınarlı, a.g.e., s. 232.

147