Page 145 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 5. Sayı

ki o derslere katılanlar hakkında bilgi Allâme Kutbeddîn eş-Şîrâzî Hadis ilminde
bulunmamaktadır. Konevî’nin tedris ve onun talebelerinden olmuş, İbnü’1-Esîr’in
telif faaliyetinin ömrünün son ve en uzun Câmiu’l-usûl adlı hacimli kitabını kendi
dönemini geçirdiği Konya’da yoğunlaştığı hattıyla yazarak ona okumuş, bununla,
anlaşılmaktadır. Onun ders işleyiş metoduna devrin ileri gelen alimlerine övünmüştür.
dair şu bilgi vardır: 23 Yine Konevî’nin sohbeti ile kemal
derecesine ulaşan birçok kişi vardır. Onun
Bilhassa Cuma namazlarından sonra bir
meclis (ders) tertip eder, alimler, dervişler ve tasavvuf yolunu devam ettirenlerden
meraklı olanlar bu dersi dinlemeye gelirlerdi. bilhassa şu dört sîmâ meşhurdur:
O, bu derslerde ortaya bir mesele atar, bunun Müeyyideddin el-Cendî, Şemseddin el-Îkî, 25
üzerine o mesele hakkında fikrî tartışmalar Fahreddin el-Irâkî ve Saîdeddin el-Fergânî.
yapılırdı. Sonunda kendisi meselenin Konevî’nin derslerine katılan meşhur
çözümünü söyler, böylece tartışma sona kişiler bu çalışmada şu üç grup halinde ele
ererdi. Zamanında şeyh-i şüyûh olan talebesi alınacaktır: Mutasavvıflar, Devlet adamları
Şemseddin el-Îkî, Konevî’nin derslerine alim ve Câmiu’l-usûl’ün yazma nüshasındaki semâ
ve fazıl kişilerin katıldığını, onlarda çeşitli kayıtlarında isimleri bulunanlar.
ilimlerden bahisler açıldığını, Konevî’nin
derse İbnü’l-Fârız’ın Kasîde-i Tâiyye’sinden
birkaç beytin şerhiyle başladığını ve sık 1. Sûfîler
sık, “Sûfinin bu kasideyi ezberlemesi, Konevî ve Mevlânâ’dan sonra Konya’daki
anlayabilenin onu şerhetmesi gerekir.” tarikat şeyhleri içinde Saîdeddin el-Fergânî,
dediğini belirtir. Bunun üzerine Saîdeddin Fahreddin el-Irâkî ve Müeyyideddin el-
el-Fergânî bütün himmetini bu kasidenin Cendî büyük nüfuz sahibiydiler. Kutbeddin
26
anlaşılmasına sarf edip hocası Konevî’den eş-Şîrâzî de Konevî’nin Hadis ilmindeki en
dinleyip kaydettiklerinden istifade ile meşhur öğrencisiydi. Dolayısıyla aşağıda
ona önce Farsça, sonra da Arapça bir şerh bu dört kişinin biyografilerine dair kısa
yazmıştır. “Bu bilgilerin tamamı hocamız malumat sunulacaktır.
Konevî’nin nefeslerinin bereketiyledir.”
Diyen Fergânî yazdığı şerhi üstadı Konevî’ye
sunmuş, Konevî o şerhi beğenerek bu hususta a. Saîdeddin (Muhammed b.
bir şeyler yazmış, Fergânî teberrük için onları Ahmed) el-Fergânî (ö. 699/1300)
Farsça şerhin mukaddimesine koymuştur. 24
FergânîKonevî’den büyük istifadesini şöyle
Alim ve âriflerden büyük bir topluluk anlatır: 27
Konevî’nin derslerinde hazır bulunurdu.

23 Ahmed Eflâkî, Ariflerin Menkıbeleri, trc. T. Yazıcı, Ankara 1953-54, I, 349; Ceran, a.g.e. s. 77, 113.
24 Molla Cami, Abdurrahman b. Ahmed, Nefahâtü’l-üns min-hazarâti’l-kuds, Beyrut 2003, II, 720, 743.
25 Molla Cami, a.g.e., II, 738-739.
26 Ceran, a.g.e., s. 98.
27 Molla Cami, a.g.e., II, 745. Fergânî’nin Minhâcü’l-ibâdile’l-meâd adında önemli bir eseri vardır.

143