Page 38 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 5. Sayı

yöneldiğini söylüyor. Eğer olmasıdır. Miftâhu’l-
yirmili yaşlarında tasavvufa Gayb bu açıdan aslında
yönelmiş ise zaten eser Fusûs’un ana fikridir.
yazması da o döneme Miftâhu’l-Gayb’ı bir kitap
yani İbnü’l-Arabî’nin olarak incelediğimizde
vefatından sonraki üç temel bölümden ve
döneme denk gelmiştir. bir de girişten oluşuyor.
Konevî’nin İbnü’l-Arabî Girişte metafiziğin
ile ilişkisi zaten bizim için genel kaidelerinden,
bir problemdir. Kişisel kurallarından bahsediyor.
ilişkileri nedir onu tam Bu kaideler de sayıca on
olarak bilmiyorum ama olarak zikredilse bile üçe
Konevî’nin âsârı ile İbnü’l- irca edilebilir: İlk olarak
Arabî’nin perspektifi zikrettiği “Hakikatler
arasında eğer çok derin sabittir.” önermesi bilginin
çalışırsak birtakım zeminidir. Sonra daha
farklılıklar da ortaya çok bilgi, tesir-teessür
çıkabilir. Ama biz genel ilişkileri, mikrokozmos-
olarak Konevî’yi İbnü’l- makrokozmos ilişkisi
Arabî’ye hamlederek vs. üzerinde duruyor.
okuyoruz. Konevî Üçüncü olarak da tenzih-
açısından burada bir teşbih gibi hususlar
tereddüt yoktur ama başka üzerinden epistemik
şârihlerin bu husustaki meselelerle ilgili genel
açıklamaları üzerinden de ilkelerden bahsediyor.
bu konuyu çalışmak lazım. Bu girişten sonra temel
olarak Tanrı, âlem ve
insan ilişkisi meselesi
Bu soruyla bağlantılı üzerinde odaklanıyor.
olarak İbnü’l-Arabî’nin Tanrı, âlem ve insan
düşüncelerinin ilişkisine yoğunlaşması
açımlanmasında açısından Miftâhu’l-Gayb,
Konevî’nin yaptığı Fusûsu’l-Hikem’in genel
katkılardan çerçevesi üzerine kurulu.
bahsedebilir misiniz? Az önce Fükûk hakkında
Bence en önemlisi, bir konuştuk. Aslında Fükûk’u
sistematik ortaya koymuş değil de Miftâhu’l-Gayb’ı

36