Page 46 - Dârülmülk Konya Dergisi 2025 8. Sayı
P. 46
türlerine göre daha yüksek mukavemete, Keskin ve delici bir kılıç elde etmek için
aşınma ve korozyon direncine sahip kılıca koyun safrası ve eşek sidiği karışımıyla
işlenebilirlik özellikleri gösteren pota çeliği su verilmelidir. Böylece keskinliği artar ve
üretmeyi başardığını göstermektedir. hatta zehirli hale gelir. Kırmızı renkli kılıç
elde etmek için kılıca su verilmeli ardından
Ancak, müzelerde korunan kılıçlar ve
tarihi kaynaklarda geçen silah isimleri, bu kılıcı kakand isimli bir madde ve yeşil zaç
silahların nasıl üretildiği ve kullanıldığı yağı karışımına bulanmış bir posta sarıp bir
konusunda sınırlı bilgi sunar. İşte bu gün boyunca saman altında saklamalıdır.
noktada, dönemin silah yapımına dair Sarı kılıçlar üretmek içinse yaklaşık bir
eserleri devreye girer. Hubeyş Tiflîsî’nin miskal yani yaklaşık 4,25 grama tekabül
kaleme aldığı metin, Selçuklular eder ölçekte kalkand suyla ıslatılmalı ve bir
dönemindeki kesici âletlerin yalnızca keçeye sürülmelidir. Kılıç kızdırılarak bu
isimlerine değil aynı zamanda üretim keçeye sarılıp üzerine ağır cisimler konarak
süreçlerine dair de önemli bilgiler verir. soğumaya bırakılmalıdır. Paslı bir tebere
su vermek içinse kırmızı zaç yağı ve deve
dikeni otuna ihtiyaç olduğu belirtilmektedir.
Âletler ve Teknikler Bu tekniklerin her biri, muhtemelen
Hubeyş Tiflîsî’nin eseri kesici âletlerin Selçuklu savaşçılarının savaş meydanında
güçlendirilmesi ve geliştirilmesi, bu avantaj sağlamasına yardımcı oluyordu.
süreçlerde kullanılan malzemeler ve silahların Kılıçların yalnızca şekilleri ve kalitesi değil,
kimyasal özellikleri hakkında ilginç bilgiler aynı zamanda kullanılan kimyasallar ve
içerir. Örneğin, su verme sırasında uygulanan işleme yöntemleri de onları rakiplerine
teknikleri detaylı şekilde açıklamıştır. üstün kılıyordu.
Su verme, kesicin âletin sertleşmesini, Bir problemi de belirtmek gerekiyor. Biz
keskinliğini ve korozyona karşı direncini her ne kadar kılıç diyorsak da eserde bunun
uzun süre korumasını sağlayan kritik bir yerine iki farklı kavram kullanılıyor: tığ (غیت)
işlemdir. Temelde ısıtılan metalin aniden ve şemşir (ریشمش). Bunlara ilaveten samsâm
suya sokularak soğutulmasıdır. Ancak suyun (ماصمص), bıçak (دراک), süngü (هبرح), mızrak
bileşenleri, ısıtma derecesi, ısıtma sırasında ucu (نانس), temren (ناکیپ), teber (ربت), nacak
yapılan dövmenin ayarı gibi hususlar su verme (خچان) bazı formüllerin uygulandığı kesici ve
işleminde sonucu doğrudan etkiler. Yapılacak delici savaş âletleri grubundandır. Boyut,
hatalar maksatların tam tersi yönünde etkiler hammadde, şekil vs. tüm bunlar arasındaki
doğurabilir. Kılıç, bıçak, balta veya mızrak ayrımlar literatürümüzde yer almalıdır.
daha kırılgan, eğri ve hızlı paslanır özellikler
kazanabilir. Bu sebeple ustalık gerektiren
bir işlemdir. Su verme işlemiyle ilişkili Sonuç Yerine
olarak eserde farklı renk ve özelliklere sahip Günümüzde Selçuklu dönemi kılıçları
âletler elde etmek için çeşitli bileşenlerin üzerine yapılan araştırmalar başta da dikkat
nasıl kullanılacağı da ayrıntılı bir şekilde çektiğimiz üzere genellikle arkeolojik
anlatılmıştır:
44