Page 48 - Dârülmülk Konya Dergisi 2025 8. Sayı

bulgularla ve müze envanterleriyle sınırlıdır. Kaynakça
Ancak bu araştırmalar, kılıçların nasıl
üretildiği, hangi malzemelerin kullanıldığı, Çetin, İdris. “Hubeyş et-Tiflisî’nin Hayatı ve Eserleri
hangi tekniklerle su verildiği ve savaş Üzerine”. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat
sırasında nasıl kullanıldığı hakkında Fakültesi Dergisi 5/2 (Aralık 2022), 169-186.
yeterli ve tam bir bilgi sunmaz. Tarihi Ebûl-Fazl Hubeyş b.İbrâhim bin Muhammed el-
kaynaklarda da genellikle âletlerin isimleri Mütatabbib et-Tiflîsî. Beyânu’s-Sınâ‘ât. İstanbul:
ve savaşlardaki rolleri yer alırken, teknik Süleymaniye Kütüphanesi, Yeni Cami, 925/5, 373b/383a.
detaylar ihmal edilir. İşte bu yüzden, Hubeyş Ebûl-Fazl Hubeyş b.İbrâhim bin Muhammed el-
Tiflîsî gibi dönemin bilimsel paradigması Mütatabbib et-Tiflîsî. Beyânu’s-Sınâ‘ât. nşr. İrec Afşar.
içinde eserler kaleme alabilenlerin verdiği Ferheng-i İrân-zemîn, 5 (1336/1957), 279-457.
bilgiler tarih yazımında büyük bir boşluğu Ebûl-Fazl Hubeyş b.İbrâhim bin Muhammed el-
doldurur. Mütatabbib et-Tiflîsî.Kitâb-ı Beyân-ı Sınâ‘ât. nşr. Serdal

Arkeolojik bulgular, bir âletin nasıl Kara.İstanbul: Kriter Yayınevi, 2019.
göründüğünü ve hangi malzemelerden Güder, Ümit vd. “First evidence of crucible steel
yapıldığını gösterebilir. Ancak, o âletin production in Medieval Anatolia, Kubadabad: A
nasıl işlendiği, nasıl geliştirildiği ve savaş tracefor possible technology exchange between
meydanında nasıl kullanıldığı gibi bilgiler, Anatolia and Southern Asia”. Journal of Archaeological
ancak böyle metinler sayesinde açığa çıkar. Science, 137 (Ocak 2022).
Hubeyş Tiflîsî’nin metni, kılıç yapımı İzgi, Cevat. “Hubeyş et-Tiflîsî”. TDV İslâm
konusunda teknik bir rehber niteliği taşır. Ansiklopedisi Erişim: 16.02.2025. https://
Bu bağlamda, tarih araştırmalarında sadece islamansiklopedisi.org.tr/hubeys-et-tiflisi
müzelere ve fiziksel kalıntılara bakmanın
yetersiz olduğu açıktır. Silah üretimi ve savaş Tokâdî Mustafa Efendi. el-Kânûnfî’t-tıb Tercümesi. nşr.
teknolojileri konusundaki araştırmaların, Mustafa Koç - Eyyüp Tanrıverdi. 6. Cilt. İstanbul:
dönemin usta zanaatkârlarının metinleriyle Türkiye Yazma Eser Kurumu Başkanlığı Yayınları,
desteklenmesi gerekir. Gelecekte yapılacak 2018.
çalışmaların, yalnızca fiziksel bulgulara değil, Yavaş, Alptekin. Ortaçağ Temrenleri. Ankara: Türkiye
dönemin ustalarının teknik metinlerine Bilimler Akademisi, 2020.
de ağırlık vermesi, savaş sanatları tarihine Yıldız, Batuhan. “Hunlardan Osmanlı Dönemine: Türk
dair daha derin ve kapsamlı bir anlayış (Eğri) Kılıcının Gelişim Süreci”. Harp Tarihi Dergisi 1/2
geliştirmemize yardımcı olacaktır. Biyolojik (Aralık 2020), 59-110.
savaşa kadar gidecek paradigma ve
tartışmalara bile varılabilir.

46