Page 62 - Dârülmülk Konya Dergisi 2025 8. Sayı

ahlâm kategorisindeki rüyalar genellikle
doğaları bir şekilde eksik ya da sorunlu olan
kişilerin rüyalarıdır. Bu çerçevede adgâs-ı
ahlâm olarak nitelenen rüyaların sahipleri
dört ana gruba ayrılırlar. Bunların ilki tabiatı
bozulmuş kişilerdir. İkinci gruptakiler şarap
sonucu sarhoş olmuş ve aklı devre dışı kalmış
kişilerdir. Üçüncü grupta bedenin kimyasını
değiştirecek derecede ağır gıdalar tüketmiş
olan kişiler yer alır. Bunlar patlıcan, tuzlu et
veya turşu gibi gıdalar tükettikten sonra bu
tarz adgâs-ı ahlâm görürler. Dördüncü grupta
ise henüz büluğ çağına ulaşmamış çocuklar
bulunur.
Hubeyş’in rüya tasnifi hakkında başvurduğu
bir diğer otorite İbn Sîrîn’dir. Bu nakilde İbn
Sîrîn rüyaları iki ana kategoriye ayırır. İlk
kategori muhkem rüyalardır. Bu rüyalar sadık
rüya olarak adlandırılan rüya türüdür. İkinci
kategorideki rüyalar ise adgâs-ı ahlâmdır.
Bunlar ise çeşitli ve her türden rüya olabilirler.
İbn Sîrîn’den nakledilen görüşe göre bu tür
rüyalar üç etkenden kaynaklanır. Bunların
ilki bedene egemen olan hıltın doğasıdır.
İkincisi ise şeytandır. Üçüncü etken ise nefsin Hubeyş Tiflîsî, Medhalu’n-Nucûm, Fâtih Sultan Mehmed
meşguliyetleridir. Bu üç etken dolayısıyla için hazırlanan müzehhep nüsha, Nuruosmaniye 2803, eserden
oluşan rüyalar sadık rüya tanımına girmez.
Bu etkenlerden dolayı görülen rüyalar üç ana örnek sayfa
kategoride toplanır. İlki himmet rüyalarıdır.
Bunlar kişinin uyanıkken düşündüğü şeylere
dair rüyalardır. İkinci tür rüyalar illet
rüyalarıdır. Bu rüyalar hastalık dolayısıyla bu durumda rüya gören kişinin neler yapması
görülürler. Hastalığın nedeni olan hılt hangi gerektiğine dikkat çeker. Bu tür bir korutucu
hılt ise bunun etkisinden dolayı kişi adgâs rüya gören kişi hadiste tarif edilen şeyleri
türünde rüyalar görür. Şeytanın etkin olduğu uygular ve Allah’a sığınır. Bununla beraber
dîv rüyaları ise guslü gerektiren rüyalar ya da korkutucu rüyalar her zaman olumsuz ve
imkânsız şeyler hakkındaki rüyalardır. şeytan kaynaklı olmak durumunda da değildir.
Aksine bazı korkutucu rüyalar insanın
İnsan korkutucu olmayan rüyalar gördüğü hâlini düzelterek dindar bir hayat yaşamaya
gibi korkutucu rüyalar da görebilir. Hubeyş başlamasına vesile olabilir.

60