Page 60 - Dârülmülk Konya Dergisi 2025 8. Sayı

onunla hiç karşılaşmamış olmalıdır. Bununla beyinde itidalin üzerine çıkacak olursa bu
beraber Hubeyş’in Orta Asya tasavvuf durumda da kişi çok uyur hatta uykuya
geleneğindeki rüya yorumculuğu ile de doyamaz.
etkileşimi olduğunu düşünmemize yetecek Hubeyş uykuyu doğal olan ve olmayan
veri yoktur. Zaten kullandığı kaynaklar şeklinde iki tür olarak tanımlar. Doğal
içerisinde sûfî müelliflere ait herhangi bir uykunun nedeni beslenmeden ortaya çıkan
metnin bulunmaması da bunu gösterir. En ısıdır. Bu ısı kişinin uyumasını sağlar. Bu
azından Fars tasavvuf çevrelerinde o dönemde uyku dolayısıyla beden dinlenir. Doğal
tedavülde olduğunu düşünebileceğimiz olmayan uyku ise bunun dışında kalan uyku
Hargûşî’nin tabirnamesi muhtemelen durumlarıdır. Bunlara üç şey kaynaklık
Hubeyş’in ilgisini çekmemiştir. Bu çerçeveye edebilir: Kan hıltının bozulması, ahlâttan
uygun olarak Hubeyş’in yorum teorisinin ana herhangi birinin diğerlerine üstün gelmesi ve
unsurlarını aşağıdaki gibi değerlendirmek ağır yemekler. Uykunun mahiyeti hakkındaki
mümkündür. bu kısa açıklamalarında Hubeyş’in hekimlik
kariyeri öne çıkar. Nitekim bu husustaki

Uykunun Oluşumu açıklamaları yukarıda zikrettiğimiz felsefî-
tıbbî teoriyle bağlantılıdır.
Hubeyş rüyanın yorumuna dair görüşlerini
açıklarken öncelikle rüyanın oluşumunun
etkin ögelerinin başında gelen uykuyu Rüyanın Mahiyeti ve Rüyaların
tahlil eder. Bu bağlamda ileri sürdüğü Türleri
görüş dönemin tıp ilminin uyku ile ilgili Hubeyş rüyanın doğasına dair kendi ilgisi
açıklamasının tekrarıdır. Buna göre uykunun dolayımında bazı açıklamaları olduğu
kaynağı yemeğin hazmı sonucunda vücutta vardır. Bu bağlamda Hubeyş’e göre rüyanın
ortaya çıkan ter ve buhardır. Yemek oluşum yeri insanın bedeni değildir. Çünkü
sonrasında bu buhar beyne ulaştığında beyin, rüyayı gören insanın bedeni değil, canıdır.
duyuları dinlendirir. Bu durum uykunun Can (Hubeyş bu bağlamda nefs ve ruhun
nedenidir. Uyku durumu bir hastalık değil can anlamına gelebileceğini düşünür) uyku
aksine bir sağlık belirtisidir. Böylece yorulan sırasında bedenden çıkıp göğe yükselerek
duyular dinlenerek işlevlerini daha iyi yerine orada birtakım hususiyetleri görür ya da işitir.
getirebilirler. Uykusuzluk iç ve dış duyarlın Onları beller ve tekrar bedene döner. Bu
işlevlerini bozar. Bundan dolayı kişinin hasta açıdan Hubeyş’in rüyanın mahiyeti hakkındaki
olmasına yol açar. Uykusuzluk kadar çok açıklamasının felsefî-tıbbî teorinin kabataslak
uyumak da kişinin sağlığı açısından zararlıdır. bir tekrarı olduğu söylenebilir.
Çok uyumak nefsin güçlerinin zayıflamasına
yol açar. Uykunun kaynağı beynin soğuk ve yaş Ona göre rüyalar olağanüstü bir yapıda
tabiatlı olmasıdır. Uykuyu kaçıran şey beynin durumlardır. Bundan dolayı o, rüyanın bu
bu doğasının tersi durumlardır. Beyinde doğasının tuhaflığına dikkat çeker. Ona göre
sıcaklık artacak olursa bu durum uykuyu bazı rüyalar olağanüstü ve tuhaf durumlardır.
kaçırır. Öte yandan soğukluk ve yaşlık doğaları Zaman sınırını aşabilirler. Bir kişi rüyasında

58