Page 55 - Dârülmülk Konya Dergisi 2025 8. Sayı

beslenme ve arzu faaliyetlerine indirgenmez ve ait olabilecekleri gibi şimdiki zamana ait Hubeyş Tiflîsî,
bedenin yapısına bağlı olarak şekillenmezse, de olabilirler. Ancak rüyada elde edilen bu Medhalu’n-Nucûm, Fâtih
rüya yüce varlıkları, yani faal aklın suretler genellikle cüz’îlerle ilgilidir, rüyada Sultan Mehmed için
akledilirlerini yansıtır. Fârâbî’ye göre bilkuvve ma‘kullerin bilgisinin elde edilmesi ise oldukça hazırlanan müzehhep
akledilirleri bilfiil akledilirler ve bilkuvve nâdirdir. Rüyada bu tür mâkûllerin bilgisini nüsha, Nuruosmaniye
aklı bilfiil akıl haline getiren faal akıl, uyku alarak insanlığa aktaran ise peygamber-filozof 2803, Ay tutulması çizimi
sırasında mâkulleri tahayyül yetisine doğrudan olan devlet başkanıdır.
aktarır. Böylece mütehayyile gücü akledilirleri Fârâbî’yi takip ederek, rüya konusunu ele
görsel resimlere dönüştürerek temsil ve tekrar alan Meşşâî filozoflardan biri de İbn Sînâ’dır.
eder. Faal akıldan gelen bilgiler, mâkûl veya Filozof, fizik ötesine ve gayba ait bilgilerin
cüz’î olabilir. Mütehayyile gücü, kendisine verildiği sadık rüyayı tecrübeye dayanarak
gelen cüz’îleri ya geldikleri gibi ya da onları temellendirir. Bununla beraber İbn Sînâ, eş-
duyusal nesnelere dönüştürerek yansıtır. Şifâ ve Risâle fi’l-Menâmiyye adlı eserlerinde,
Nazarî mâkulleri ise doğrudan oldukları Fârâbî’nin rüya doktrinini belirli yönlerden
gibi değil, sadece duyu suretleriyle temsil değiştirmiş ve özellikle Galen’in belirttiği
ederek yansıtır. Bu tür cüz’î bilgiler geleceğe unsurlara daha fazla dikkat çekmiştir. Bu

53